Quyết định ly hôn là một quyết định cuối cùng và không ai mong muốn phải đối mặt trong mối quan hệ hôn nhân. Tuy nhiên, hiện thực cho thấy rằng ly hôn vẫn là một hiện tượng phổ biến. Trong quá trình đưa ra quyết định này, các cặp đôi phải đối mặt với nhiều vấn đề pháp lý liên quan đến thủ tục li hôn, điều mà họ cần hiểu rõ.
1. Hướng dẫn chi tiết thủ tục li hôn
1.1. Ai có quyền yêu cầu li hôn?
Theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình, ly hôn là hành động chấm dứt mối quan hệ vợ chồng theo quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án. Vì vậy, để tiến hành ly hôn, các cặp vợ chồng cần xác định người nào có quyền yêu cầu ly hôn.
Theo Điều 51 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, người có quyền yêu cầu giải quyết ly hôn bao gồm:
Vợ, chồng hoặc cả hai đều có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.
Cha, mẹ, hoặc người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một trong hai vợ chồng bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình. Đồng thời, nếu họ là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng hoặc vợ gây ra, và việc này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ.
Cần lưu ý rằng, theo quy định, chồng không được yêu cầu ly hôn khi vợ đang mang thai, sau khi sinh con, hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi. Tuy nhiên, trong trường hợp vợ đang mang thai, sau khi sinh con, hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, vợ có quyền yêu cầu Tòa án cho phép ly hôn.
Như vậy, người có quyền yêu cầu ly hôn có thể là chồng, là vợ, hoặc người thứ ba theo quy định nêu trên
1.2. Điều kiện yêu cầu li hôn
Hiện nay, có hai hình thức ly hôn chính là ly hôn thuận tình và ly hôn đơn phương. Đối với mỗi loại hình này, yêu cầu và điều kiện đều khác nhau. Chi tiết như sau:
Điều kiện để ly hôn thuận tình:
Cả hai bên đều tự nguyện chấp nhận ly hôn.
Cả hai bên đã thống nhất và thỏa thuận về việc chia tài sản, quyền nuôi con, nghĩa vụ cung cấp dưỡng…
Điều kiện để đơn phương ly hôn:
Bạo lực gia đình: Khi một trong hai bên có hành vi bạo lực gia đình.
Vi phạm quyền, nghĩa vụ nghiêm trọng: Khi một người vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ, làm cho hôn nhân trở nên trầm trọng, không thể tiếp tục được.
Mất tích: Khi vợ hoặc chồng bị Tòa án tuyên bố mất tích.
Bệnh tâm thần hoặc bệnh nặng: Khi một người bị bệnh tâm thần hoặc bệnh nặng đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do người còn lại gây ra.
1.3. Các giấy tờ cần chuẩn bị để làm thủ tục li hôn
Các giấy tờ cần thiết cho cả hai loại ly hôn, đơn phương hoặc thuận tình, bao gồm:
Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (bản chính).
Chứng minh nhân dân của cả vợ và chồng (bản sao có chứng thực).
Giấy khai sinh của các con (nếu có con chung, bản sao có chứng thực).
Sổ hộ khẩu gia đình (bản sao có chứng thực).
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu đối với tài sản chung (nếu có tài sản chung, bản sao có chứng thực).
Trong trường hợp không giữ Giấy chứng nhận kết hôn, có thể liên hệ với cơ quan hộ tịch nơi đã đăng ký kết hôn để xin cấp bản sao.
Nếu không có Chứng minh nhân dân, theo hướng dẫn của Tòa án, có thể nộp giấy tờ tùy thân khác thay thế.
Nếu hai vợ chồng đồng thuận ly hôn, họ có thể thỏa thuận gửi đơn đến Tòa án nơi cư trú của vợ hoặc chồng để tiến hành thủ tục. Trong khoảng thời gian 03 ngày làm việc, tính từ ngày nhận đơn yêu cầu và các tài liệu, chứng cứ kèm theo, Chánh án Tòa án sẽ phân công Thẩm phán để giải quyết vụ án.
Đối với trường hợp đơn phương ly hôn:
Theo Điều 39 của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc sẽ có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những tranh chấp về hôn nhân và gia đình. Do đó, khi có đơn phương ly hôn, Tòa án có thẩm quyền sẽ là nơi bị đơn cư trú, làm việc.
Lưu ý: Hiện nay, theo quy định của khoản 4 của Điều 85 trong Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, vợ và chồng không được ủy quyền cho người khác tham gia tố tụng mà chỉ có thể tự nộp đơn, chi trả phí… Nếu không thể tham gia tố tụng, vợ và chồng có thể gửi đơn đề nghị xét xử vắng mặt đến Tòa.
1.5. Mua đơn li hôn ở đâu?
Hiện nay, trong trường hợp ly hôn đơn phương, vợ và chồng thường sử dụng mẫu đơn khởi kiện. Trong khi đó, đối với ly hôn thuận tình, vợ và chồng thường sử dụng mẫu đơn yêu cầu giải quyết việc dân sự, được ban hành kèm theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP. Tuy nhiên, tại Nghị quyết này, Hội đồng Thẩm phán không đặt ra yêu cầu về hình thức cụ thể mà đơn ly hôn phải sử dụng.
Vì vậy, nếu muốn ly hôn, vợ và chồng có thể hoàn toàn sử dụng đơn ly hôn viết tay, đánh máy, mua tại Tòa án hoặc tải biểu mẫu trên internet.
1.6. Thủ tục li hôn nhanh nhất là bao lâu?
Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, thời gian giải quyết cho một vụ ly hôn thuận tình thường kéo dài khoảng 02 – 03 tháng, tính từ ngày Tòa án nhận đơn.
Trong trường hợp ly hôn đơn phương, thời gian giải quyết thường lâu hơn, có thể kéo dài từ 04 – 06 tháng. Trên thực tế, do có thể xuất hiện những tranh chấp về quyền nuôi con, chia tài sản, nên thời gian giải quyết cũng có thể kéo dài hơn tùy thuộc vào độ phức tạp của vụ án
1.7. Quy trình, thủ tục li hôn
Đối với ly hôn đơn phương: Quy trình sẽ bao gồm các bước sau đây:
Bước 1: Thụ lý đơn ly hôn (đơn khởi kiện). Vợ hoặc chồng – người muốn ly hôn đơn phương phải chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, giấy tờ, tài liệu và chứng cứ về hành vi bạo lực gia đình (nếu có) của người còn lại để nộp cho Tòa án có thẩm quyền (đã nêu ở trên).
Bước 2: Hòa giải. Sau khi nhận được đơn ly hôn đơn phương, Tòa án sẽ xem xét có nhận và thụ lý vụ án ly hôn không. Nếu xét thấy có căn cứ để xét đơn ly hôn đơn phương, yêu cầu người nộp đơn nộp án phí tạm ứng và tiến hành hòa giải.
Nếu hòa giải thành công, Tòa án sẽ ra quyết định công nhận hòa giải. Trong trường hợp không hòa giải được, Tòa án sẽ đưa vụ án ra xét xử.
Bước 3: Mở phiên tòa sơ thẩm. Sau khi xét xử, Tòa án sẽ đưa ra bản án chấm dứt quan hệ hôn nhân giữa vợ và chồng.
Đối với ly hôn thuận tình: Quy trình bao gồm các bước sau đây:
Bước 1: Thụ lý đơn. Vợ và chồng chuẩn bị hồ sơ như trên và nộp hồ sơ đến Tòa án có thẩm quyền.
Bước 2: Chuẩn bị xét đơn yêu cầu và mở phiên họp công khai để giải quyết việc yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn. Tại giai đoạn này, Tòa án sẽ xem xét đơn ly hôn thuận tình, căn cứ để chấm dứt quan hệ hôn nhân và ra thông báo nộp lệ phí tạm ứng.
Sau khi vợ và chồng nộp lệ phí tạm ứng, Tòa án sẽ mở phiên họp công khai để giải quyết yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn.
Bước 3: Ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn. Sau khi tiến hành hòa giải và không thành công, Tòa án sẽ ra quyết định công nhận ly hôn. Ngược lại, nếu hòa giải thành công, Tòa án sẽ đình chỉ giải quyết việc dân sự
2. Chia tài sản sau khi hoàn thành thủ tục li hôn
Nguyên tắc cơ bản về ly hôn là sự thỏa thuận giữa hai vợ chồng, và tình hình tài sản sau ly hôn cũng tuân theo nguyên tắc này. Nếu hai bên đạt được thỏa thuận, Tòa án sẽ công nhận và thực hiện thỏa thuận về tài sản.
>>> Xem thêm: Dịch thuật đa ngôn ngữ uy tín, nhanh chóng, đảm bảo lấy ngay tại khu vực Hà Nội mà bạn cần biết.
Trong trường hợp không đạt được thỏa thuận, Tòa án sẽ giải quyết theo phương án chia đôi, nhưng dựa trên các yếu tố sau đây:
Hoàn cảnh gia đình và cá nhân của vợ và chồng;
Công sức đóng góp của mỗi bên trong việc tạo, duy trì, và phát triển tài sản chung;
Bảo vệ lợi ích chính đáng của cả hai bên trong việc sản xuất, kinh doanh, và nghề nghiệp, nhằm đảm bảo có điều kiện tiếp tục lao động và tạo thu nhập;
Xem xét về lỗi lầm và vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ và chồng.
Quy định cụ thể về chia tài sản khi ly hôn được nêu tại Điều 59 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014.
Tuy nhiên, trên thực tế, quá trình phân chia tài sản trước khi “đường ai nấy đi” không phải lúc nào cũng đơn giản, đặc biệt là việc xác định tài sản chung, tài sản riêng của vợ và chồng, cùng với sự đóng góp công sức từ mỗi bên vào khối tài sản chung.
Ngoài ra, nếu bạn có thắc mắc liên quan đến nội dung trên hoặc cần tư vấn các vấn đề pháp lý khác về thủ tục công chứng, xin vui lòng liên hệ theo thông tin:
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
CÁC LOẠI HỢP ĐỒNG – GIAO DỊCH
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
Dịch thuật, chứng thực bản dịch các loại văn bản
Công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất
Công chứng hợp đồng mua bán, chuyển nhượng nhà đất
Công chứng văn bản thừa kế, phân chia di sản thừa kế
Công chứng di chúc, lưu giữ, bảo quản di chúc
Công chứng văn bản thỏa thuận về tài sản chung
Công chứng hợp đồng ủy quyền, giấy ủy quyền
Công chứng hợp đồng thế chấp tài sản
Công chứng hợp đồng mua bán Ô tô, Xe máy
Công chứng hợp đồng cho thuê, cho mượn BĐS
Cấp bản sao tài liệu, hợp đồng giao dịch