Tranh chấp đất đai: Các loại phí và lệ phí khi khởi kiện

Trong quá trình giải quyết tranh chấp đất đai, việc khởi kiện tại Tòa án là phương án cuối cùng khi hòa giải không thành. Tuy nhiên, nhiều người dân băn khoăn về các khoản chi phí phải nộp khi thực hiện thủ tục này. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết về phí khởi kiện tranh chấp đất, căn cứ pháp lý, mức thu theo luật mới nhất và ví dụ minh họa thực tế để bạn đọc dễ hình dung.

>>> Xem thêm: Hợp đồng mua bán, chuyển nhượng dễ dàng tại văn phòng công chứng.

1. Căn cứ pháp lý về phí khởi kiện tranh chấp đất

Bộ luật Tố tụng dân sự 2015:
- Điều 146: Người khởi kiện phải nộp tạm ứng án phí, lệ phí Tòa án.
- Điều 147: Nghĩa vụ chịu án phí, lệ phí Tòa án.
Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14: Quy định mức thu, miễn, giảm, thu, nộp, quản lý và sử dụng án phí, lệ phí Tòa án.
Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2025):
- Điều 190: Tranh chấp đất đai phải được hòa giải tại UBND xã trước khi khởi kiện tại Tòa.

Như vậy, trước khi nộp phí khởi kiện tranh chấp đất, người dân phải tiến hành hòa giải tại UBND xã/phường. Nếu hòa giải không thành, mới có thể khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.

2. Các loại phí khởi kiện tranh chấp đất

2.1. Án phí dân sự sơ thẩm

Theo Điều 7 Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14:

Nếu vụ án tranh chấp đất không có giá ngạch (không xác định được giá trị đất tranh chấp), mức án phí là 300.000 đồng.
Nếu vụ án có giá ngạch (xác định được giá trị tài sản tranh chấp), mức án phí tính theo tỷ lệ phần trăm giá trị tài sản, cụ thể:
- Đến 6.000.000 đồng: 300.000 đồng.
- Trên 6.000.000 đồng đến 400.000.000 đồng: 5% giá trị tài sản.
- Trên 400.000.000 đồng đến 800.000.000 đồng: 20.000.000 đồng + 4% của phần giá trị vượt 400.000.000 đồng.
- Trên 800.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng: 36.000.000 đồng + 3% của phần giá trị vượt 800.000.000 đồng.
- Trên 2.000.000.000 đồng đến 4.000.000.000 đồng: 72.000.000 đồng + 2% của phần giá trị vượt 2.000.000.000 đồng.
- Trên 4.000.000.000 đồng: 112.000.000 đồng + 0,1% của phần giá trị vượt 4.000.000.000 đồng.

2.2. Án phí dân sự phúc thẩm

Trường hợp một trong các bên kháng cáo, mức án phí phúc thẩm là 300.000 đồng.

2.3. Lệ phí Tòa án

Ngoài án phí, khi nộp đơn khởi kiện, người dân cần nộp lệ phí Tòa án (tạm ứng án phí), mức thu được xác định dựa trên yêu cầu khởi kiện.

Xem thêm: Tiềm năng tăng giá của chung cư 50 năm: Phụ thuộc vào những yếu tố nào?

>>> Xem thêm: Thủ tục đơn giản, nhanh gọn với Dịch vụ làm sổ đỏ.

3. Trình tự nộp phí khởi kiện tranh chấp đất

3.1. Nộp đơn khởi kiện

Người dân nộp đơn khởi kiện kèm hồ sơ liên quan (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, biên bản hòa giải không thành…) đến Tòa án nhân dân có thẩm quyền.

3.2. Nộp tạm ứng án phí

Theo thông báo của Tòa, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí tại cơ quan thi hành án dân sự và nộp lại biên lai cho Tòa.

3.3. Nghĩa vụ nộp án phí cuối cùng

Khi bản án có hiệu lực, án phí được phân bổ:

Người khởi kiện thắng kiện: bị đơn phải chịu án phí.
Người khởi kiện thua kiện: nguyên đơn phải chịu án phí.
Nếu cả hai bên đều có yêu cầu, Tòa án sẽ phân bổ nghĩa vụ án phí theo tỷ lệ phần thắng/thua.

4. Miễn, giảm phí khởi kiện tranh chấp đất

Theo Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14, một số trường hợp được miễn hoặc giảm án phí, như:

Người lao động khởi kiện vụ án lao động.
Người thuộc hộ nghèo, cận nghèo.
Người có công với cách mạng.
Các trường hợp đặc biệt khác theo quyết định của Tòa.

>>> Xem thêm: Thủ tục pháp lý khi phát hiện lấn chiếm đất đai.

5. Ví dụ minh họa thực tế

Ông H có mảnh đất trị giá khoảng 1,5 tỷ đồng bị hàng xóm lấn chiếm 100m². Sau khi hòa giải tại UBND xã không thành, ông H khởi kiện ra Tòa. Tòa án xác định tranh chấp có giá ngạch với giá trị 300 triệu đồng (giá trị phần đất bị lấn chiếm).

Án phí sơ thẩm: 5% x 300.000.000 = 15.000.000 đồng.
Tạm ứng án phí: Ông H phải nộp 15.000.000 đồng trước, sau khi xét xử nếu thắng kiện thì ông hàng xóm sẽ phải chịu khoản này.

>>> Xem thêm: Lựa chọn đúng Phòng công chứng sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí.

Kết luận

Khi khởi kiện tranh chấp đất đai, người dân cần nắm rõ quy định về phí khởi kiện tranh chấp đất để chuẩn bị tài chính và hồ sơ đầy đủ. Tùy theo loại tranh chấp có giá ngạch hay không, mức án phí sẽ có sự khác nhau. Trong trường hợp khó khăn, người khởi kiện có thể làm đơn xin miễn, giảm án phí theo quy định. Việc nắm chắc các khoản phí này sẽ giúp người dân chủ động hơn khi bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Xem thêm: Quy trình rút đơn yêu cầu ngăn chặn giao dịch: Đảm bảo tính pháp lý

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Hợp đồng mua bán xe bị công chứng sai: Làm sao để sửa?

>>> Khi người ở nhờ làm hư hỏng nhà: Quyền yêu cầu bồi thường và thủ tục

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.