Công chứng văn bản phân chia di sản có yếu tố nước ngoài
Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, các quan hệ dân sự, hôn nhân, thừa kế… ngày càng có yếu tố nước ngoài. Khi người để lại di sản hoặc người thừa kế ở nước ngoài, việc công chứng văn bản phân chia di sản trở nên phức tạp hơn và cần tuân thủ chặt chẽ quy định pháp luật. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ về công chứng di sản yếu tố nước ngoài, căn cứ pháp lý, thủ tục thực hiện và ví dụ thực tế minh họa.
1️⃣ Căn cứ pháp lý về công chứng di sản yếu tố nước ngoài
📘 Các quy định liên quan:
Bộ luật Dân sự 2015 – quy định về thừa kế, di sản và người thừa kế ở nước ngoài.
Luật Công chứng 2014, đặc biệt Điều 57: Công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
Luật Quốc tịch Việt Nam 2008 (sửa đổi, bổ sung 2014) – xác định tình trạng quốc tịch của người thừa kế.
Luật Hộ tịch 2014 và Nghị định 23/2015/NĐ-CP – quy định về chứng thực, hợp pháp hóa giấy tờ nước ngoài.
📖 Theo khoản 1 Điều 663 Bộ luật Dân sự 2015:
“Quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài là quan hệ có ít nhất một bên tham gia là cá nhân, pháp nhân nước ngoài hoặc có sự kiện pháp lý xảy ra ở nước ngoài.”
💡 Như vậy, công chứng văn bản phân chia di sản có yếu tố nước ngoài được hiểu là việc xác nhận tính hợp pháp của thỏa thuận phân chia di sản khi một hoặc nhiều người thừa kế, người để lại di sản, hoặc tài sản có liên quan đến nước ngoài.
2️⃣ Khi nào di sản được xem là có yếu tố nước ngoài? 🌐
Trường hợp “di sản yếu tố nước ngoài” thường xuất hiện trong các tình huống sau:
✈️ Người để lại di sản mang quốc tịch nước ngoài hoặc đang định cư ở nước ngoài.
🏡 Di sản là tài sản ở nước ngoài, ví dụ: nhà đất tại Pháp, Nhật, Mỹ…
👨👩👧 Một hoặc nhiều người thừa kế sống ở nước ngoài, mang quốc tịch khác.
🌏 Có văn bản, giấy tờ được lập hoặc cấp tại nước ngoài (di chúc, giấy khai tử, giấy tờ tài sản).
>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ trọn gói, đảm bảo đúng quy định pháp luật
3️⃣ Thủ tục công chứng văn bản phân chia di sản yếu tố nước ngoài
⚖️ 3.1. Hồ sơ cần chuẩn bị
Người yêu cầu công chứng cần nộp:
🧾 Giấy chứng tử của người để lại di sản.
📜 Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu di sản (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ đỏ, đăng ký xe, sổ tiết kiệm…).
👥 Giấy tờ tùy thân của người thừa kế: CMND/CCCD, hộ chiếu, giấy khai sinh.
🌐 Giấy tờ lập tại nước ngoài phải hợp pháp hóa lãnh sự và dịch sang tiếng Việt có công chứng theo Điều 20 Nghị định 23/2015/NĐ-CP.
⚖️ 3.2. Trình tự công chứng di sản yếu tố nước ngoài
1️⃣ Nộp hồ sơ tại tổ chức hành nghề công chứng tại Việt Nam (nếu di sản ở Việt Nam). 2️⃣ Công chứng viên kiểm tra giấy tờ, xác minh nhân thân, năng lực hành vi và nguồn gốc tài sản. 3️⃣ Ký kết văn bản thỏa thuận phân chia di sản (có thể ký trực tiếp hoặc thông qua ủy quyền hợp lệ nếu người thừa kế ở nước ngoài). 4️⃣ Công chứng viên ghi lời chứng, đóng dấu và lưu trữ hồ sơ.
📌 Nếu người thừa kế ở nước ngoài không thể có mặt, họ có thể ủy quyền công chứng thông qua Đại sứ quán hoặc Lãnh sự quán Việt Nam tại nước sở tại.
4️⃣ Những lưu ý quan trọng khi công chứng di sản yếu tố nước ngoài 🚨
⚠️ 4.1. Hợp pháp hóa giấy tờ nước ngoài
Mọi tài liệu, giấy tờ được cấp tại nước ngoài (giấy khai tử, giấy chứng nhận sở hữu tài sản, văn bản ủy quyền…) phải được hợp pháp hóa lãnh sự theo quy định tại Điều 5 Nghị định 111/2011/NĐ-CP.
⚠️ 4.2. Xác định đúng pháp luật áp dụng
Nếu di sản là bất động sản ở Việt Nam, thì pháp luật Việt Nam sẽ được áp dụng theo Điều 680 Bộ luật Dân sự 2015.
“Việc thừa kế bất động sản được xác định theo pháp luật của nước nơi có bất động sản.”
⚠️ 4.3. Vấn đề ủy quyền từ nước ngoài
Người ở nước ngoài có thể ủy quyền cho người tại Việt Nam ký văn bản công chứng. Tuy nhiên, văn bản ủy quyền phải được công chứng tại cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam hoặc cơ quan công chứng nước ngoài và hợp pháp hóa lãnh sự.
5️⃣ Ví dụ thực tế: Công chứng di sản có yếu tố nước ngoài
📘 Tình huống: Ông H (mang quốc tịch Việt Nam, định cư tại Đức) qua đời để lại tài sản là căn nhà tại TP.HCM. Các con của ông gồm 2 người ở Việt Nam và 1 người ở Đức.
➡️ Người con ở Đức không thể về nước nên đã ủy quyền qua Lãnh sự quán Việt Nam tại Berlin cho chị gái đại diện ký văn bản phân chia di sản.
👉 Hồ sơ được Văn phòng công chứng tại TP.HCM tiếp nhận và công chứng hợp lệ vì đáp ứng đủ:
Giấy tờ hợp pháp hóa lãnh sự.
Ủy quyền đúng quy định.
Di sản thuộc phạm vi điều chỉnh của pháp luật Việt Nam.
Công chứng văn bản phân chia di sản có yếu tố nước ngoài là thủ tục phức tạp, đòi hỏi sự chính xác về giấy tờ, ngôn ngữ và pháp luật áp dụng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
