Trong hoạt động công chứng, văn bản công chứng chỉ có giá trị pháp lý khi nội dung hợp đồng phản ánh đúng ý chí tự nguyện, thực sự của người ký. Tuy nhiên, trên thực tế đã phát sinh nhiều tranh chấp khi người ký cho rằng nội dung hợp đồng không đúng với ý chí mà họ mong muốn, dẫn đến yêu cầu hủy văn bản công chứng. Vấn đề này đặt ra yêu cầu phân tích rõ căn cứ pháp lý và điều kiện để Tòa án chấp nhận hủy văn bản công chứng.
>>> Xem thêm: Địa chỉ công chứng được nhiều luật sư khuyên dùng – Văn phòng công chứng Hà Nội.
1. Ý chí thực sự của người ký trong giao dịch công chứng là gì?

1.1. Khái niệm ý chí thực sự trong giao dịch dân sự
Theo Bộ luật Dân sự năm 2015, giao dịch dân sự chỉ có hiệu lực khi:
-
Chủ thể tham gia hoàn toàn tự nguyện
-
Ý chí được hình thành không bị nhầm lẫn, lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép
👉 Ý chí thực sự là mong muốn đích thực bên trong, phù hợp với nội dung thể hiện ra bên ngoài.
1.2. Ý chí thực sự và văn bản công chứng
Theo Luật Công chứng năm 2014:
-
Công chứng viên có trách nhiệm kiểm tra, xác nhận ý chí tự nguyện
-
Văn bản công chứng phải phản ánh đúng nội dung giao dịch mà các bên mong muốn
➡️ Đây là từ khóa phụ quan trọng để xác định giá trị pháp lý của văn bản công chứng.
2. Thế nào là nội dung hợp đồng trái với ý chí thực sự của người ký?
2.1. Các trường hợp thường gặp trong thực tiễn
Nội dung hợp đồng bị coi là trái với ý chí thực sự khi:
-
Người ký không hiểu hoặc hiểu sai nội dung hợp đồng
-
Nội dung bị thay đổi so với thỏa thuận ban đầu
-
Hợp đồng ghi nhận giao dịch khác với mục đích thật của người ký
-
Người ký bị lừa dối, ép buộc, nhầm lẫn khi ký
👉 Những trường hợp này làm mất sự thống nhất giữa ý chí và sự thể hiện.
2.2. Phân biệt nhầm lẫn, lừa dối, cưỡng ép
Theo Bộ luật Dân sự năm 2015:
-
Nhầm lẫn: hiểu sai nội dung giao dịch
-
Lừa dối: bị bên kia cố ý cung cấp thông tin sai sự thật
-
Cưỡng ép: bị đe dọa, ép buộc ký kết
➡️ Tất cả các trường hợp này đều dẫn đến ý chí không tự nguyện, là căn cứ vô hiệu.
>>> Xem thêm: Bận rộn không thể tự làm thủ tục? Hãy để dịch vụ sang tên sổ đỏ trọn gói tại Hà Nội giúp bạn hoàn thiện hồ sơ chỉ trong vài ngày.
3. Căn cứ pháp lý hủy văn bản công chứng khi trái ý chí thực sự

3.1. Giao dịch dân sự vô hiệu do không tự nguyện
Theo Bộ luật Dân sự năm 2015:
-
Giao dịch dân sự được xác lập không tự nguyện thì vô hiệu
-
Người có ý chí bị xâm phạm có quyền yêu cầu Tòa án tuyên vô hiệu
👉 Khi hợp đồng vô hiệu, văn bản công chứng mất căn cứ tồn tại.
3.2. Căn cứ hủy văn bản công chứng theo Luật Công chứng
Theo Luật Công chứng năm 2014:
-
Tòa án có quyền tuyên văn bản công chứng vô hiệu
-
Khi việc công chứng không bảo đảm điều kiện có hiệu lực của giao dịch
➡️ Nội dung hợp đồng trái với ý chí thực sự là vi phạm cốt lõi, đủ căn cứ hủy văn bản công chứng.
4. Hậu quả pháp lý của việc hủy văn bản công chứng do trái ý chí
4.1. Đối với các bên trong hợp đồng
Khi văn bản công chứng bị hủy:
-
Hợp đồng không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ
-
Các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận
-
Bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường
👉 Trong giao dịch nhà đất, hậu quả này có thể dẫn đến mất quyền sử dụng đất đã chuyển nhượng.
4.2. Đối với công chứng viên
Nếu xác định:
-
Công chứng viên không giải thích rõ nội dung hợp đồng
-
Không bảo đảm người ký hiểu và tự nguyện
➡️ Có thể phát sinh trách nhiệm bồi thường và trách nhiệm nghề nghiệp theo luật định.
>>> Xem thêm: Thủ tục hành chính dễ rối? Đọc ngay Đóng thuế xong bao lâu có sổ đỏ? để hiểu đúng luật.
5. Ví dụ minh họa thực tế về hủy văn bản công chứng do trái ý chí thực sự
Ví dụ thực tế
Bà A đến Văn phòng công chứng ký văn bản với mục đích ủy quyền quản lý nhà ở. Tuy nhiên, hợp đồng được soạn thảo và ký là hợp đồng tặng cho nhà ở. Sau đó:
-
Bà A phát hiện mình đã mất quyền sở hữu
-
Khởi kiện yêu cầu hủy văn bản công chứng
Tòa án xác định:
-
Bà A nhầm lẫn về nội dung giao dịch
-
Nội dung hợp đồng trái với ý chí thực sự
➡️ Tòa án tuyên hủy văn bản công chứng, giao dịch vô hiệu.
6. Kết luận
-
Nội dung hợp đồng trái với ý chí thực sự của người ký là căn cứ rõ ràng để hủy văn bản công chứng
-
Ý chí tự nguyện là điều kiện cốt lõi của hiệu lực giao dịch dân sự
-
Công chứng không làm hợp pháp hóa giao dịch không phản ánh đúng ý chí
-
Công chứng viên phải bảo đảm người ký hiểu rõ – đồng thuận – tự nguyện trước khi chứng nhận
👉 Đối với người tham gia giao dịch, cần đọc kỹ và hiểu đầy đủ nội dung trước khi ký; đối với công chứng viên, việc bảo đảm ý chí thực sự là trách nhiệm pháp lý then chốt.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Thủ tục công chứng chia thừa kế cần những giấy tờ gì?
>>> Phí công chứng giấy ủy quyền là bao nhiêu theo quy định của pháp luật hiện hành
>>> Hợp đồng tặng cho nhà đất được lập khi nào?
>>> Hợp đồng đặt cọc nhà đất ghi sai thông tin thửa đất xử lý thế nào?
>>> Đặt cọc mua bán nhà đất khi bên bán đã kết hôn nhưng tài sản riêng
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com
