Lấn chiếm đất ở: Cách xử lý khi người lấn chiếm là người thân
Trong các vụ tranh chấp đất đai, việc lấn chiếm xảy ra giữa hàng xóm, tổ chức hoặc cá nhân là điều thường thấy. Tuy nhiên, một tình huống nhạy cảm hơn chính là khi người lấn chiếm đất lại chính là người thân trong gia đình. Lúc này, việc xử lý không chỉ phụ thuộc vào quy định pháp luật mà còn đòi hỏi sự khéo léo để tránh ảnh hưởng đến tình cảm. Vậy phải làm gì khi xảy ra lấn chiếm đất người thân?
1. Căn cứ pháp lý về xử lý lấn chiếm đất người thân
Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 01/01/2025):
Điều 17: Nguyên tắc sử dụng đất đúng mục đích, không lấn chiếm.
Điều 190: Hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã.
Điều 191: Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai.
Nghị định 91/2019/NĐ-CP: Quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi lấn chiếm đất.
Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017:
Điều 228: Xử lý hình sự đối với hành vi vi phạm các quy định về sử dụng đất đai nếu gây hậu quả nghiêm trọng.
2. Thế nào là lấn chiếm đất người thân?
Lấn chiếm đất người thân là hành vi cá nhân trong gia đình hoặc họ hàng tự ý mở rộng diện tích đất mình bằng cách chiếm một phần diện tích đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của người thân mà không được sự đồng ý.
Các trường hợp thường gặp:
Anh chị em ruột tự ý xây dựng công trình sang đất liền kề của nhau.
Con cháu sử dụng đất của cha mẹ, ông bà để ở nhưng không có sự đồng ý và tự ý coi như đất của mình.
Họ hàng tranh chấp đất thừa kế, tự ý chiếm phần đất chưa phân chia.
4. Thủ tục giải quyết khi có tranh chấp đất với người thân
4.1 Chuẩn bị hồ sơ
Đơn yêu cầu hòa giải hoặc đơn khởi kiện.
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc giấy tờ chứng minh nguồn gốc đất.
Biên bản họp gia đình (nếu có) về việc phân chia đất.
Hình ảnh, chứng cứ về hành vi lấn chiếm.
4.2 Tiến hành hòa giải
UBND xã sẽ mời các bên đến làm việc, tổ chức hòa giải trong thời hạn 45 ngày. Nếu hòa giải thành, kết quả được lập thành biên bản và có giá trị thi hành.
4.3 Khởi kiện ra Tòa án
Nếu hòa giải không thành, người bị lấn chiếm có quyền khởi kiện ra Tòa án nhân dân. Khi đó, Tòa án sẽ dựa trên chứng cứ và quy định pháp luật để phân xử.
5. Chế tài pháp luật đối với lấn chiếm đất người thân
Xử phạt hành chính: Theo Điều 14 Nghị định 91/2019/NĐ-CP, mức phạt có thể từ 2 triệu đến 250 triệu đồng tùy diện tích và loại đất.
Trách nhiệm hình sự: Nếu gây hậu quả nghiêm trọng hoặc chiếm đoạt đất có giá trị lớn, người lấn chiếm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt tù lên đến 20 năm theo Điều 228 Bộ luật Hình sự.
6. Ví dụ minh họa thực tế về lấn chiếm đất người thân
Gia đình ông A có mảnh đất được cấp sổ đỏ đứng tên ông. Con trai cả của ông A là anh B tự ý xây dựng nhà trên phần đất này mà không có sự đồng ý. Ông A nhiều lần yêu cầu con trai dừng lại nhưng anh B không chấp hành. Sau đó, ông A gửi đơn yêu cầu UBND xã hòa giải. UBND xã tiến hành hòa giải nhưng không thành. Ông A tiếp tục nộp đơn khởi kiện ra Tòa án nhân dân huyện, và Tòa án đã tuyên buộc anh B tháo dỡ công trình, trả lại phần đất cho ông A.
>>> Xem thêm: Hướng dẫn thủ tục thừa kế tài sản cần Công chứng.
Kết luận
Trường hợp lấn chiếm đất người thân luôn là vấn đề nhạy cảm, vừa liên quan đến pháp luật vừa tác động đến tình cảm gia đình. Người bị lấn chiếm cần tỉnh táo, kiên nhẫn, ưu tiên hòa giải để giữ hòa khí, nhưng đồng thời phải nắm rõ quy định pháp luật để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Trong trường hợp cần thiết, khởi kiện ra Tòa án là giải pháp cuối cùng để giải quyết triệt để tranh chấp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
