Ký hợp đồng vay thay người khác – Có hiệu lực không?
Trong nhiều tình huống thực tế, người thân hoặc bạn bè vì lý do khách quan (bận việc, sức khỏe yếu, ở xa…) đã nhờ người khác ký thay hợp đồng vay tiền với ngân hàng hoặc cá nhân. Tuy nhiên, hành vi “ký thay” này liệu có khiến hợp đồng phát sinh hiệu lực pháp lý? Nếu tranh chấp xảy ra, tòa án có công nhận nghĩa vụ vay không?
Bài viết sau sẽ phân tích cụ thể tính hợp pháp của việc ký thay hợp đồng vay, căn cứ pháp lý mới nhất và hướng xử lý trong các trường hợp phát sinh rủi ro.
“Bộ luật Dân sự 2015”: Điều 117, Điều 119, Điều 562
“Luật Giao dịch điện tử 2023”
“Luật Công chứng 2024”
“Luật Dân sự quốc tế 2024” (áp dụng nếu có yếu tố nước ngoài)
Ký thay hợp đồng vay – Hiểu thế nào cho đúng?
“Ký thay” có thể hiểu là hành vi một người đại diện hoặc thay mặt người khác ký kết hợp đồng vay với bên cho vay. Hành vi này chỉ hợp pháp nếu có căn cứ ủy quyền hợp lệ hoặc là người đại diện theo pháp luật.
Trường hợp ký thay hợp đồng vay có hiệu lực
1. Có văn bản ủy quyền hợp lệ
Theo “Điều 562 Bộ luật Dân sự 2015”:
“Hợp đồng ủy quyền là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên được ủy quyền có nghĩa vụ thực hiện công việc nhân danh bên ủy quyền.”
Người ký thay phải xuất trình:
Văn bản ủy quyền có nội dung rõ ràng về quyền ký kết hợp đồng vay
Chữ ký hoặc dấu vân tay của người ủy quyền
Văn bản có công chứng/chứng thực nếu hợp đồng vay có giá trị lớn hoặc liên quan đến tài sản đảm bảo
👉 Trường hợp này, hợp đồng vay vẫn có hiệu lực nếu đầy đủ các điều kiện về nội dung và hình thức theo “Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015”.
2. Là người đại diện theo pháp luật
Ví dụ: cha mẹ ký thay con chưa đủ tuổi thành niên, hoặc giám đốc ký thay công ty theo đúng thẩm quyền quy định trong điều lệ/doanh nghiệp.
Theo “Điều 134 Bộ luật Dân sự 2015”:
“Người đại diện theo pháp luật là người được xác định theo quy định của pháp luật, điều lệ hoặc theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.”
Trường hợp ký thay không có hiệu lực
1. Không có ủy quyền, không là người đại diện
Nếu một người ký hợp đồng vay mà không có giấy ủy quyền, cũng không là người đại diện, thì:
Hợp đồng có thể bị tòa án tuyên vô hiệu do vi phạm điều kiện về chủ thể theo “Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015”
Bên cho vay không thể yêu cầu người ký thay thực hiện nghĩa vụ
Người vay thật sự không bị ràng buộc trách nhiệm pháp lý, nếu chứng minh được mình không ký kết
Trường hợp giả mạo chữ ký, giả danh người vay, hành vi ký kết có thể bị xem xét là gian dối, dẫn đến:
Hợp đồng bị vô hiệu toàn phần theo “Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015”
Người ký thay có thể bị xử lý trách nhiệm dân sự hoặc hình sự tùy mức độ (ví dụ: “tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản”)
>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ – Giải pháp hoàn hảo cho người bận rộn mới nhất năm 2025?
Ví dụ minh họa thực tế
Ông T ký thay con trai là anh K trong hợp đồng vay 500 triệu với ngân hàng X, không có giấy ủy quyền, chỉ hứa miệng rằng “nó đồng ý rồi”. Sau 1 năm không trả nợ, ngân hàng kiện anh K.
Tòa án xác định:
Hợp đồng không có chữ ký hoặc sự đồng ý trực tiếp từ anh K
Không có ủy quyền hợp pháp → Tòa tuyên hợp đồng vô hiệu, ngân hàng không thu hồi được nợ từ anh K.
Làm sao để ký thay hợp đồng vay hợp lệ?
1. Có văn bản ủy quyền công chứng
Đây là hình thức an toàn và được pháp luật công nhận. Văn bản cần ghi rõ:
Thông tin hai bên ủy quyền
Nội dung cụ thể: ký thay hợp đồng vay, nhận tiền, thế chấp nếu có
Thời hạn và phạm vi ủy quyền
Được công chứng tại văn phòng công chứng
>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có làm việc ngoài giờ không? Giải đáp chi tiết
2. Ký hợp đồng có mặt cả người được ủy quyền và bên vay
Nếu không công chứng ủy quyền, cách tốt nhất là cả hai người cùng đến ký hợp đồng vay để tránh tranh chấp.
Kết luận
Ký thay hợp đồng vay không phải lúc nào cũng có giá trị pháp lý. Việc hợp đồng có hiệu lực hay không phụ thuộc vào:
Có giấy ủy quyền hợp pháp hay không
Người ký thay có đúng là đại diện theo pháp luật
Hợp đồng có vi phạm điều kiện về chủ thể và nội dung không
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
