Hướng dẫn viết mẫu hợp đồng khi công chứng vay vốn thế chấp

Trong các giao dịch tín dụng hiện nay, hợp đồng vay vốn thế chấp là căn cứ pháp lý ràng buộc quyền và nghĩa vụ giữa người vay và tổ chức cho vay, thường là ngân hàng. Việc công chứng vay vốn thế chấp không chỉ giúp hợp đồng có giá trị pháp lý cao mà còn phòng ngừa rủi ro tranh chấp. Tuy nhiên, nhiều người vẫn lúng túng trong việc soạn thảo hợp đồng sao cho đúng chuẩn pháp luật và đủ điều kiện công chứng. Bài viết này hướng dẫn chi tiết cách viết mẫu hợp đồng vay vốn thế chấp theo quy định mới nhất, đảm bảo đúng thủ tục công chứng.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng – nơi bảo vệ quyền lợi pháp lý của bạn an toàn nhất.

1. Căn cứ pháp lý điều chỉnh việc công chứng vay vốn thế chấp

Hoạt động công chứng vay vốn thế chấp hiện nay được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:

• Bộ luật Dân sự 2015, đặc biệt Điều 317 và Điều 321, quy định về thế chấp tài sản và quyền, nghĩa vụ của các bên.

• Luật Công chứng 2014, sửa đổi bổ sung năm 2023, quy định về thẩm quyền, trình tự, và hiệu lực của văn bản công chứng.

• Nghị định 102/2017/NĐ-CP hướng dẫn đăng ký biện pháp bảo đảm.

• Luật Nhà ở 2023 và Luật Đất đai 2024 (có hiệu lực từ 1/1/2025) quy định cụ thể việc thế chấp quyền sử dụng đất, nhà ở.

• Thông tư 07/2023/TT-BTP quy định quy trình tiếp nhận, lưu trữ, và xác thực hồ sơ công chứng điện tử.

Như vậy, để hợp đồng vay vốn thế chấp được công chứng hợp pháp, nội dung hợp đồng phải đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định nêu trên.

2. Cấu trúc cơ bản của hợp đồng vay vốn thế chấp trước khi công chứng

Trước khi tiến hành công chứng vay vốn thế chấp, người soạn thảo hợp đồng cần đảm bảo các phần chính sau đây:

a. Thông tin các bên trong hợp đồng
Bao gồm: họ tên, số CCCD, địa chỉ thường trú của bên vay và bên cho vay (ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng). Đối với ngân hàng, cần ghi rõ tên chi nhánh, mã số thuế, người đại diện pháp luật.

b. Số tiền vay, thời hạn vay, và mục đích vay
Theo quy định tại Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng vay phải nêu rõ số tiền, thời hạn, và lãi suất (nếu có). Đây là điều kiện bắt buộc khi công chứng.

c. Tài sản thế chấp
Là phần quan trọng nhất trong hợp đồng. Cần mô tả chi tiết tài sản thế chấp theo Điều 317 Bộ luật Dân sự 2015. Nếu là bất động sản (nhà đất), phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở.

d. Nghĩa vụ và quyền của các bên
Hai bên cần thỏa thuận rõ ràng về quyền, nghĩa vụ, phương thức thanh toán, xử lý tài sản thế chấp trong trường hợp vi phạm.

e. Cam kết, điều khoản chung, chữ ký và xác nhận
Phần cuối hợp đồng ghi rõ cam kết của hai bên, chữ ký và điểm chỉ (nếu có), để công chứng viên xác nhận tính hợp pháp.

>>> Xem thêm: Vì sao bạn nên chọn Dịch vụ làm sổ đỏ thay vì tự đi làm thủ tục?

3. Những điểm cần lưu ý khi viết hợp đồng vay vốn thế chấp để công chứng

Khi soạn thảo hợp đồng vay vốn thế chấp, cần chú ý những nội dung sau để đảm bảo công chứng thuận lợi:

• Ngôn ngữ rõ ràng, không mâu thuẫn: Các điều khoản về thời hạn, tài sản, và lãi suất phải khớp nhau, tránh dùng thuật ngữ khó hiểu.

• Tài sản thế chấp phải thuộc quyền sở hữu hợp pháp: Nếu tài sản đang đồng sở hữu, cần có sự đồng ý bằng văn bản của tất cả các chủ sở hữu theo Điều 212 Bộ luật Dân sự 2015.

• Lãi suất vay không vượt mức trần: Theo Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015, lãi suất tối đa không quá 20%/năm.

• Phải ghi rõ mục đích vay: Một số ngân hàng yêu cầu mục đích cụ thể (ví dụ: mua nhà, kinh doanh), nếu không rõ ràng có thể bị từ chối công chứng.

• Kèm theo hồ sơ pháp lý đầy đủ: CCCD, sổ hộ khẩu, giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản, và dự thảo hợp đồng.

Ví dụ thực tế:
Tại Hà Nội, một khách hàng thế chấp căn hộ chung cư để vay 2 tỷ đồng. Tuy nhiên, do hợp đồng không ghi rõ “thế chấp quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất” mà chỉ ghi “thế chấp căn hộ”, nên bị từ chối công chứng. Sau khi sửa lại nội dung cho đúng theo quy định tại Điều 317 Bộ luật Dân sự, hợp đồng mới được công chứng viên xác nhận.

4. Trình tự thực hiện công chứng vay vốn thế chấp

Theo Điều 40 Luật Công chứng 2014 (sửa đổi 2023), quy trình công chứng vay vốn thế chấp bao gồm 5 bước:

1. Chuẩn bị hồ sơ: Bên vay và bên cho vay nộp dự thảo hợp đồng, giấy tờ tùy thân, và giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản.

2. Kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ: Công chứng viên xác minh quyền sở hữu và tính pháp lý của các giấy tờ.

3. Đọc và giải thích hợp đồng: Công chứng viên giải thích rõ quyền, nghĩa vụ và hậu quả pháp lý của việc ký hợp đồng.

4. Ký kết và chứng nhận: Các bên ký, điểm chỉ trước mặt công chứng viên; công chứng viên ký và đóng dấu xác nhận.

5. Trả kết quả và lưu trữ hồ sơ: Bản gốc lưu tại văn phòng công chứng, bản sao giao cho các bên.

Thời gian xử lý thông thường là 01 ngày làm việc, nhưng có thể kéo dài nếu hồ sơ thiếu hoặc tài sản có tranh chấp.

>>> Xem thêm: Tránh những rắc rối khi thực hiện Thủ tục công chứng.

5. Sai sót thường gặp và cách khắc phục khi viết hợp đồng vay vốn thế chấp

Một số lỗi thường khiến hợp đồng bị từ chối công chứng gồm:

• Thiếu chữ ký của bên đồng sở hữu hoặc người bảo lãnh.

• Mô tả tài sản không chính xác hoặc không trùng khớp với giấy chứng nhận.

• Lãi suất hoặc nghĩa vụ trả nợ không rõ ràng.

• Dùng mẫu hợp đồng cũ không cập nhật quy định mới (đặc biệt về chữ ký điện tử và công chứng điện tử).

Giải pháp:
Người soạn thảo nên tham khảo mẫu hợp đồng chuẩn của Bộ Tư pháp hoặc ngân hàng, đồng thời có thể nhờ luật sư hoặc công chứng viên kiểm tra trước khi ký chính thức.

Ví dụ minh họa:
Năm 2024, một khách hàng tại Đà Nẵng bị từ chối công chứng do hợp đồng ghi sai tên chủ sử dụng đất. Sau khi chỉnh lại đúng thông tin trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hồ sơ được công chứng ngay trong ngày.

Kết luận

Việc soạn thảo hợp đồng đúng chuẩn là yếu tố tiên quyết giúp quá trình công chứng vay vốn thế chấp diễn ra nhanh chóng, hợp pháp và an toàn. Người vay cần tuân thủ đúng cấu trúc hợp đồng, quy định pháp luật mới nhất, đồng thời chủ động tham khảo ý kiến chuyên gia pháp lý để hạn chế rủi ro. Một hợp đồng được chuẩn bị kỹ lưỡng không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của đôi bên mà còn đảm bảo tính minh bạch, bền vững trong giao dịch tín dụng.