Công chứng văn bản phân chia di sản có yếu tố nước ngoài
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, nhiều người Việt Nam có thân nhân sinh sống hoặc định cư ở nước ngoài, dẫn đến ngày càng nhiều trường hợp thừa kế di sản có yếu tố nước ngoài. Việc lập và công chứng văn bản phân chia di sản có yếu tố nước ngoài đòi hỏi tuân thủ chặt chẽ quy định pháp luật Việt Nam, đồng thời phải bảo đảm giá trị pháp lý quốc tế. Bài viết dưới đây sẽ phân tích cụ thể khái niệm, điều kiện và thủ tục công chứng đối với di sản yếu tố nước ngoài, giúp người đọc hiểu rõ và thực hiện đúng quy định.
Theo “Điều 663 Bộ luật Dân sự 2015”, quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài là quan hệ có ít nhất một trong ba yếu tố sau:
Có ít nhất một bên là cá nhân, pháp nhân nước ngoài;
Việc xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ xảy ra ở nước ngoài;
Đối tượng của quan hệ (tức là tài sản hoặc di sản) nằm ở nước ngoài.
Như vậy, di sản yếu tố nước ngoài có thể là:
Tài sản thừa kế nằm ở Việt Nam nhưng người thừa kế hoặc người để lại di sản đang ở nước ngoài;
Tài sản nằm ở nước ngoài nhưng người thừa kế là công dân Việt Nam;
Các trường hợp người thừa kế hoặc người để lại di sản có hai quốc tịch hoặc quốc tịch nước ngoài.
Nguyên tắc xác định luật áp dụng trong công chứng di sản yếu tố nước ngoài
Theo “Điều 664 Bộ luật Dân sự 2015”, việc xác định luật áp dụng được quy định như sau:
Đối với thừa kế theo pháp luật, luật của nước nơi người để lại di sản có quốc tịch tại thời điểm chết sẽ được áp dụng;
Đối với thừa kế liên quan đến bất động sản, luật của nơi có bất động sản được áp dụng;
Nếu người để lại di sản là công dân Việt Nam, di sản ở Việt Nam thì việc công chứng phải tuân thủ pháp luật Việt Nam.
Do đó, trong hầu hết các trường hợp công chứng di sản yếu tố nước ngoài tại Việt Nam, cơ quan công chứng sẽ áp dụng Luật Công chứng 2014 và Bộ luật Dân sự 2015 để xử lý.
Thủ tục công chứng văn bản phân chia di sản có yếu tố nước ngoài
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ Hồ sơ công chứng cần bao gồm:
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu di sản (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ tiết kiệm, cổ phần…);
Giấy chứng tử của người để lại di sản;
Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, đăng ký kết hôn…);
Giấy tờ nhân thân của người thừa kế trong và ngoài nước (CCCD, hộ chiếu…);
Giấy tờ chứng minh tình trạng cư trú, quốc tịch của người ở nước ngoài (có xác nhận hợp pháp hóa lãnh sự, dịch thuật công chứng sang tiếng Việt nếu lập ở nước ngoài).
Bước 2: Xác minh yếu tố nước ngoài Công chứng viên kiểm tra, xác minh:
Quốc tịch của các bên thừa kế;
Nơi cư trú, địa chỉ liên hệ của người ở nước ngoài;
Tư cách pháp lý và quyền thừa kế theo quy định.
Bước 3: Soạn thảo và ký văn bản thỏa thuận phân chia di sản Tổ chức hành nghề công chứng sẽ soạn thảo văn bản phân chia di sản, đảm bảo thể hiện đầy đủ thông tin của các bên, phần quyền của mỗi người và thỏa thuận cụ thể.
Trường hợp người thừa kế ở nước ngoài không thể về Việt Nam, họ có thể ủy quyền hợp pháp cho người khác tại Việt Nam để ký thay.
Văn bản ủy quyền phải được công chứng tại cơ quan có thẩm quyền của nước sở tại và hợp pháp hóa lãnh sự để sử dụng tại Việt Nam.
Bước 4: Công chứng và lưu hồ sơ Sau khi các bên ký, công chứng viên chứng nhận văn bản, đóng dấu, lưu trữ hồ sơ và trả lại bản chính cho người yêu cầu.
Một số lưu ý khi công chứng di sản yếu tố nước ngoài
Tài liệu lập ở nước ngoài (giấy khai sinh, giấy ủy quyền, chứng tử…) chỉ có giá trị tại Việt Nam khi đã hợp pháp hóa lãnh sự và dịch công chứng sang tiếng Việt.
Nếu trong hàng thừa kế có người mất năng lực hành vi dân sự hoặc chưa đủ tuổi thành niên, việc công chứng phải có người đại diện hợp pháp tham gia.
Trường hợp phát sinh tranh chấp, công chứng viên có quyền tạm dừng hoặc từ chối công chứng cho đến khi có bản án có hiệu lực.
Nên lựa chọn văn phòng công chứng có kinh nghiệm xử lý hồ sơ yếu tố nước ngoài để tránh sai sót về thủ tục và ngôn ngữ.
>>> Xem thêm: Công chứng tặng cho tài sản khi người được tặng là trẻ vị thành niên
Giá trị pháp lý của văn bản công chứng di sản có yếu tố nước ngoài
Theo “Điều 5 Luật Công chứng 2014”, văn bản công chứng có giá trị:
Là chứng cứ hợp pháp về quyền thừa kế và phần quyền tài sản của mỗi người;
Được cơ quan có thẩm quyền công nhận khi làm thủ tục đăng ký sang tên, chuyển nhượng tài sản;
Được pháp luật bảo vệ giá trị thi hành, trừ trường hợp bị tuyên vô hiệu bởi Tòa án.
Nếu văn bản được công chứng tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài, cần thực hiện thủ tục công nhận tại Việt Nam để đảm bảo giá trị pháp lý trong lãnh thổ Việt Nam.
Dịch vụ hỗ trợ công chứng di sản yếu tố nước ngoài
Do đặc thù hồ sơ phức tạp và liên quan nhiều quy định về quốc tịch, cư trú, ngôn ngữ, người dân nên tìm đến tổ chức hành nghề công chứng chuyên xử lý hồ sơ di sản yếu tố nước ngoài. Dịch vụ chuyên nghiệp sẽ hỗ trợ:
Kiểm tra hồ sơ và hợp pháp hóa lãnh sự;
Soạn thảo văn bản phân chia di sản đúng quy định;
Đại diện làm việc với cơ quan công chứng, cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Việc công chứng văn bản phân chia di sản có yếu tố nước ngoài là thủ tục quan trọng nhằm xác lập rõ quyền thừa kế, tránh tranh chấp và đảm bảo hiệu lực pháp lý quốc tế. Người yêu cầu công chứng cần nắm chắc quy định về di sản yếu tố nước ngoài, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, thực hiện đúng quy trình và nên nhờ đến sự hỗ trợ của tổ chức công chứng uy tín để đảm bảo an toàn pháp lý và thuận tiện trong giao dịch.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
