Chưa xong thừa kế đã bán nhà: Có được công chứng?

Trong thực tế giao dịch nhà đất, nhiều trường hợp người để lại di sản đã chết nhưng thủ tục thừa kế chưa được hoàn tất, trong khi các bên vẫn cố tình lập hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho hoặc thế chấp. Đây là tình huống tiềm ẩn rủi ro pháp lý rất lớn và là căn cứ bắt buộc để công chứng viên từ chối công chứng nhằm bảo đảm trật tự pháp luật và an toàn giao dịch.

>>> Xem thêm: Giải pháp công chứng trọn gói chỉ có tại văn phòng công chứng.

1. Hồ sơ nhà đất chưa hoàn tất thủ tục thừa kế là gì?

1.1. Khái niệm nhà đất chưa hoàn tất thủ tục thừa kế

Nhà đất chưa hoàn tất thủ tục TK là trường hợp:

• Người đứng tên trên Giấy chứng nhận đã chết

• Quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở chưa được chuyển sang người TK

• Chưa có văn bản khai nhận di sản hoặc thỏa thuận phân chia di sản hợp pháp

👉 Đây là từ khóa phụ quan trọng để xác định tính hợp pháp của hồ sơ công chứng.

1.2. Các tình huống thường gặp trong thực tiễn

Một số trường hợp phổ biến:

• Chỉ có một người TK đứng ra ký, thiếu chữ ký của các đồng thừa kế

• Có tranh chấp TK nhưng vẫn cố tình giao dịch

• Chưa thực hiện thủ tục sang tên nhưng đã ký hợp đồng mua bán

➡️ Các trường hợp này đều tiềm ẩn nguy cơ giao dịch vô hiệu.

2. Căn cứ pháp lý về quyền định đoạt tài sản thừa kế

2.1. Quy định của Bộ luật Dân sự 2015 về di sản thừa kế

Theo Bộ luật Dân sự năm 2015:

• Di sản TK bao gồm tài sản do người chết để lại

• Người TK chỉ có quyền định đoạt di sản sau khi việc thừa kế được xác lập hợp pháp

👉 Khi thủ tục thừa kế chưa hoàn tất, chưa xác định đầy đủ chủ thể có quyền.

2.2. Quy định của Luật Đất đai về điều kiện chuyển nhượng

Theo Luật Đất đai năm 2013:

• Người sử dụng đất được chuyển nhượng khi có Giấy chứng nhận hợp pháp

• Quyền sử dụng đất không có tranh chấp

• Đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án

➡️ Đối với đất thừa kế, điều kiện tiên quyết là đã hoàn tất thủ tục thừa kế.

>>> Xem thêm: Chỉ cần cung cấp hồ sơ, mọi thủ tục còn lại hãy để dịch vụ sang tên sổ đỏ lo – nhanh, chuẩn và đúng luật.

3. Căn cứ từ chối công chứng khi hồ sơ thừa kế chưa hoàn tất

3.1. Chưa xác định đầy đủ chủ thể ký hợp đồng

Theo Luật Công chứng năm 2014:

• Công chứng viên phải kiểm tra quyền định đoạt của người yêu cầu công chứng

• Phải từ chối công chứng nếu chủ thể không có quyền đối với tài sản

👉 Khi chưa hoàn tất thừa kế, không thể xác định chính xác ai có quyền ký.

3.2. Nguy cơ giao dịch vô hiệu và tranh chấp thừa kế

Nếu vẫn công chứng:

• Giao dịch có thể bị tuyên vô hiệu do người ký không có quyền

• Các đồng thừa kế khác có quyền khởi kiện

• Văn bản công chứng có nguy cơ bị Tòa án hủy

➡️ Đây là căn cứ trực tiếp để từ chối công chứng.

4. Ví dụ minh họa thực tế về từ chối công chứng do chưa hoàn tất thừa kế

Ví dụ thực tế

Ông A đứng tên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và đã qua đời. Con trai là B đến Văn phòng công chứng ký hợp đồng chuyển nhượng đất cho C. Tuy nhiên:

• Chưa có văn bản khai nhận di sản

• Ông A còn vợ và hai người con khác

Công chứng viên xác định:

• Quyền sử dụng đất là di sản chưa phân chia

• B không có quyền đơn phương định đoạt

➡️ Công chứng viên từ chối công chứng, yêu cầu các bên hoàn tất thủ tục thừa kế trước.

>>> Xem thêm: Xe mua lại có cần phải Công chứng mua bán xe không?

5. Hướng xử lý đúng để được công chứng hợp pháp

5.1. Hoàn tất thủ tục thừa kế theo quy định pháp luật

Các bên cần:

• Lập văn bản khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản

• Có đầy đủ chữ ký của các đồng TK

• Thực hiện thủ tục đăng ký biến động sang tên

5.2. Thực hiện giao dịch sau khi đã xác lập quyền hợp pháp

Chỉ khi:

• Người TK đã đứng tên hợp pháp trên Giấy chứng nhận

• Không có tranh chấp TK

➡️ Công chứng viên mới có căn cứ tiến hành công chứng hợp đồng.

6. Kết luận

• Hồ sơ nhà đất chưa hoàn tất thủ tục thừa kế là căn cứ bắt buộc để từ chối công chứng

• Việc cố tình ký hợp đồng trong khi chưa xác lập quyền TK hợp pháp tiềm ẩn rủi ro pháp lý rất lớn

• Công chứng viên có nghĩa vụ bảo đảm giao dịch được xác lập đúng chủ thể, đúng quyền

• Hoàn tất thủ tục thừa kế là điều kiện tiên quyết trước khi tham gia giao dịch nhà đất

👉 Đối với người dân, cần hiểu rằng không thể giao dịch nhà đất thừa kế khi chưa hoàn tất thủ tục thừa kế, dù các bên đã tự thỏa thuận.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Chứng thực và giá trị pháp lý trong các giao dịch dân sự – hành chính.

>>> Văn phòng công chứng Hà Nội hướng dẫn thủ tục công chứng hợp đồng hợp tác kinh doanh

>>> Phí công chứng được tính theo quy định pháp luật nào và bao gồm những khoản gì?

>>> Ai là người chịu phí công chứng hợp đồng đặt cọc nhà đất?

>>> Đặt cọc mua bán nhà đất qua môi giới có cần công chứng không?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com