Có nên yêu cầu ghi âm, ghi hình khi công chứng ngoài trụ sở hay không?

Trong bối cảnh tranh chấp liên quan đến công chứng ngoài trụ sở ngày càng gia tăng, nhiều ý kiến cho rằng việc ghi âm, ghi hình  công chứng ngoài trụ sở có thể giúp bảo vệ công chứng viên và các bên tham gia giao dịch. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là: pháp luật có cho phép hay bắt buộc ghi âm, ghi hình hay không, và việc áp dụng biện pháp này tiềm ẩn những rủi ro pháp lý nào? Bài viết dưới đây phân tích toàn diện căn cứ pháp luật, lợi ích – hạn chế và thực tiễn áp dụng.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng có làm việc ngoài giờ hành chính hay không?

1. Cơ sở pháp lý liên quan đến ghi âm, ghi hình khi công chứng ngoài trụ sở

1.1. Pháp luật công chứng hiện hành có quy định bắt buộc ghi âm, ghi hình không?

Hiện nay, Luật Công chứng 2014 không có quy định nào bắt buộc ghi âm, ghi hình khi công chứng ngoài trụ sở.

Theo Điều 7 và Điều 40 Luật Công chứng 2014, nghĩa vụ của công chứng viên tập trung vào:

• Kiểm tra năng lực hành vi dân sự;

• Đánh giá ý chí tự nguyện;

• Giải thích nội dung hợp đồng;

• Chứng kiến việc ký hoặc điểm chỉ.

➡️ Như vậy, ghi âm ghi hình công chứng ngoài trụ sở không phải là nghĩa vụ pháp lý bắt buộc, mà là biện pháp hỗ trợ mang tính nghiệp vụ.

1.2. Quy định pháp luật liên quan đến quyền riêng tư

Theo Điều 21 Hiến pháp 2013 và Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015, cá nhân có quyền đối với:

• Đời sống riêng tư;

• Bí mật cá nhân;

• Hình ảnh cá nhân.

Việc ghi âm, ghi hình chỉ hợp pháp khi có sự đồng ý của người được ghi âm, ghi hình, đặc biệt khi công chứng được thực hiện tại nơi cư trú hoặc bệnh viện.

2. Ghi âm ghi hình công chứng ngoài trụ sở: Có nên áp dụng trên thực tế?

2.1. Lợi ích của ghi âm, ghi hình khi công chứng ngoài trụ sở

Việc ghi âm ghi hình công chứng ngoài trụ sở có thể mang lại các lợi ích sau:

• Ghi nhận trực quan tình trạng sức khỏe, nhận thức của người ký;

• Chứng minh ý chí tự nguyện khi giao dịch bị tranh chấp;

• Bảo vệ công chứng viên trước cáo buộc làm sai trình tự;

• Hạn chế khiếu kiện, tố cáo thiếu căn cứ.

Trong nhiều vụ án dân sự, nếu có dữ liệu ghi âm, ghi hình hợp pháp, đây có thể là nguồn chứng cứ bổ trợ quan trọng theo Điều 94 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.

2.2. Ghi âm, ghi hình không thay thế nghĩa vụ pháp lý của công chứng viên

Cần nhấn mạnh rằng:

• Ghi âm, ghi hình không thể thay thế việc xác minh trực tiếp;

• Không thay thế lời chứng;

• Không làm hợp pháp hóa một quy trình công chứng sai.

Nếu công chứng viên xác định sai năng lực hành vi dân sự hoặc chấp nhận công chứng không đúng căn cứ, thì ghi âm, ghi hình cũng không cứu được giá trị pháp lý của văn bản.

>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ trọn gói, uy tín, cam kết không phát sinh chi phí bất hợp lý

3. Rủi ro pháp lý khi ghi âm ghi hình công chứng ngoài trụ sở

3.1. Nguy cơ xâm phạm quyền riêng tư

Một rủi ro lớn khi ghi âm ghi hình công chứng ngoài trụ sở là:

• Ghi hình tại nhà riêng, phòng bệnh;

• Ghi lại tình trạng sức khỏe, sinh hoạt cá nhân.

Nếu không có sự đồng ý rõ ràng, việc ghi âm, ghi hình có thể bị coi là xâm phạm đời sống riêng tư, dẫn đến trách nhiệm dân sự theo Điều 592 Bộ luật Dân sự 2015.

3.2. Rủi ro về quản lý, sử dụng dữ liệu

Pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể về:

• Lưu trữ dữ liệu ghi âm, ghi hình công chứng;

• Thời hạn bảo quản;

• Quyền tiếp cận, khai thác.

Việc lưu trữ không an toàn có thể dẫn đến:

• Rò rỉ dữ liệu cá nhân;

• Khiếu nại, khiếu kiện mới phát sinh.

4. Khi nào nên cân nhắc ghi âm ghi hình công chứng ngoài trụ sở?

4.1. Trường hợp có nguy cơ tranh chấp cao

• Người ký là người cao tuổi;

• Người đang điều trị bệnh;

• Giao dịch phân chia tài sản không đồng đều;

• Có mâu thuẫn gia đình trước đó.

Trong các trường hợp này, ghi âm, ghi hình (nếu được đồng ý) giúp tăng cường chứng cứ bảo vệ giao dịch.

4.2. Trường hợp công chứng tại bệnh viện hoặc nơi cư trú

Đây là các môi trường:

• Khó kiểm soát yếu tố tự nguyện;

• Dễ phát sinh khiếu kiện về ý chí.

Ghi âm, ghi hình hợp pháp có thể hỗ trợ chứng minh quá trình công chứng được thực hiện minh bạch.

5. Cách ghi âm ghi hình công chứng ngoài trụ sở để hạn chế rủi ro pháp lý

5.1. Phải có sự đồng ý rõ ràng của người được ghi

Công chứng viên cần:

• Thông báo rõ mục đích ghi âm, ghi hình;

• Được sự đồng ý của người ký và các bên liên quan;

• Tốt nhất là ghi nhận sự đồng ý này trong lời chứng hoặc văn bản riêng.

5.2. Ghi âm, ghi hình ở mức độ cần thiết

Chỉ nên ghi nhận:

• Quá trình trao đổi pháp lý;

• Việc ký/điểm chỉ;

• Xác nhận tình trạng tỉnh táo.

Không nên ghi lại:

• Sinh hoạt cá nhân;

• Nội dung ngoài phạm vi công chứng.

>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng lấy ngay tại văn phòng công chứng Hà Nội

6. Ví dụ thực tế về ghi âm ghi hình công chứng ngoài trụ sở

6.1. Ví dụ minh họa

Ông F (78 tuổi) ký hợp đồng tặng cho nhà đất tại nhà riêng. Do có tranh chấp tiềm ẩn giữa các con, công chứng viên:

• Giải thích rõ việc ghi hình;

• Được ông F đồng ý;

• Ghi nhận quá trình trao đổi và ký kết.

Khi phát sinh tranh chấp, đoạn ghi hình được Tòa án xem xét như chứng cứ bổ trợ, góp phần chứng minh ý chí tự nguyện và trình tự công chứng hợp pháp.

6.2. Trường hợp không nên ghi âm, ghi hình

Ngược lại, nếu người ký không đồng ý hoặc cảm thấy bị áp lực, công chứng viên không nên ép buộc ghi âm, ghi hình, vì điều này có thể phản tác dụng và phát sinh rủi ro pháp lý mới.

>>> Xem thêm: Cách kiểm tra sổ đỏ giả online giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí

Kết luận: Ghi âm, ghi hình không bắt buộc nhưng là “con dao hai lưỡi”

Có thể khẳng định rằng:

• Đây không phải nghĩa vụ pháp lý bắt buộc;

• Đây là biện pháp hỗ trợ, chỉ nên áp dụng trong trường hợp cần thiết;

• Việc áp dụng phải đi kèm sự đồng ý, kiểm soát chặt chẽ và sử dụng đúng mục đích.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Thủ tục công chứng chia thừa kế cần những giấy tờ gì?

>>> Dịch vụ làm sổ hồng nhận làm cho đất xen kẹt, đất chưa đủ điều kiện

>>> Phí công chứng giấy ủy quyền là bao nhiêu theo quy định của pháp luật hiện hành

>>> Rủi ro pháp lý tiềm ẩn khi công chứng được thực hiện tại nơi cư trú

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com