Ký kết văn bản tại bệnh viện: Khi nào cần công chứng viên trực tiếp chứng kiến?

Trong thực tiễn, việc ký kết văn bản tại bệnh viện ngày càng phổ biến, nhất là đối với người cao tuổi, người đang điều trị nội trú hoặc bệnh nặng. Một vấn đề pháp lý quan trọng đặt ra là: khi nào công chứng viên bắt buộc phải trực tiếp chứng kiến việc ký kết tại bệnh viện, và khi nào chỉ cần xác nhận chữ ký hoặc chứng nhận hợp đồng? Bài viết dưới đây phân tích rõ chứng kiến khi công chứng tại bệnh viện dưới góc độ pháp luật và thực tiễn xét xử.

>>> Xem thêm: Top 10 văn phòng công chứng hỗ trợ dịch vụ pháp lý uy tín cho khách hàng

1. Cơ sở pháp lý điều chỉnh việc công chứng tại bệnh viện

1.1. Công chứng tại bệnh viện là một dạng công chứng ngoài trụ sở

Theo khoản 2 Điều 44 Luật Công chứng 2014:

“Việc công chứng có thể được thực hiện ngoài trụ sở của tổ chức hành nghề công chứng trong trường hợp người yêu cầu công chứng là người già yếu, không thể đi lại được, người đang bị tạm giữ, tạm giam, đang thi hành án phạt tù hoặc vì lý do chính đáng khác.”

Người đang điều trị tại bệnh viện được xem là lý do chính đáng, từ đó làm phát sinh hoạt động công chứng ngoài trụ sở.

1.2. Nguyên tắc chung về giá trị pháp lý của văn bản công chứng

Theo Điều 5 Luật Công chứng 2014, văn bản công chứng có giá trị:

• Chứng cứ;

• Bắt buộc thi hành;

• Được Tòa án tôn trọng nếu trình tự công chứng hợp pháp.

Do đó, chứng kiến khi công chứng tại bệnh viện là yếu tố then chốt để bảo đảm trình tự hợp pháp này.

2. Chứng kiến khi công chứng tại bệnh viện: Khi nào là yêu cầu bắt buộc?

2.1. Khi công chứng hợp đồng, giao dịch chưa được ký trước đó

Theo Điều 40 Luật Công chứng 2014, khi công chứng hợp đồng, giao dịch, công chứng viên phải:

• Kiểm tra năng lực hành vi dân sự;

• Xác định ý chí tự nguyện;

• Giải thích nội dung hợp đồng;

• Chứng kiến việc ký hoặc điểm chỉ của các bên.

➡️ Do đó, trong trường hợp ký kết văn bản trực tiếp tại bệnh viện, công chứng viên bắt buộc phải có mặt để trực tiếp chứng kiến quá trình ký.

>>> Xem thêm: Dịch vụ sang tên sổ đỏ trọn gói tại Hà Nội giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí

2.2. Khi người ký có dấu hiệu suy giảm thể chất hoặc nhận thức

Trong môi trường bệnh viện, người ký thường:

• Đang điều trị bệnh;

• Sử dụng thuốc;

• Suy yếu về thể chất.

Khi có dấu hiệu ảnh hưởng đến nhận thức, việc chứng kiến khi công chứng tại bệnh viện trở thành yêu cầu bắt buộc để:

• Đánh giá khả năng làm chủ hành vi;

• Bảo đảm ý chí tự nguyện theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015.

3. Trường hợp không nhất thiết phải chứng kiến khi công chứng tại bệnh viện

3.1. Khi chứng thực chữ ký theo yêu cầu riêng biệt

Nếu người yêu cầu chỉ đề nghị chứng thực chữ ký (không phải công chứng hợp đồng), và:

• Chữ ký đã được ký trước;

• Người ký vẫn còn minh mẫn;

thì việc công chứng viên không trực tiếp chứng kiến toàn bộ quá trình soạn thảo có thể được chấp nhận, nhưng vẫn phải:

• Gặp trực tiếp người ký;

• Xác nhận chữ ký là của người đó.

3.2. Khi văn bản đã được ký hợp lệ trước thời điểm yêu cầu công chứng

Trong thực tiễn hiếm gặp, nhưng nếu:

• Văn bản đã được ký trước;

• Có căn cứ chắc chắn về thời điểm ký;

• Không có tranh chấp về ý chí;

thì công chứng viên có thể cân nhắc, song rủi ro pháp lý rất cao nếu không trực tiếp chứng kiến.

4. Vì sao chứng kiến khi công chứng tại bệnh viện có ý nghĩa đặc biệt?

4.1. Bảo đảm điều kiện có hiệu lực của giao dịch

Theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch chỉ có hiệu lực khi:

• Chủ thể có năng lực hành vi dân sự;

• Ý chí tự nguyện;

• Mục đích, nội dung hợp pháp.

Trong môi trường bệnh viện, chứng kiến trực tiếp giúp công chứng viên đánh giá đầy đủ cả ba yếu tố này.

4.2. Phòng ngừa tranh chấp và nguy cơ vô hiệu giao dịch

Thực tiễn xét xử cho thấy, nhiều hợp đồng:

• Lập tại bệnh viện;

• Không có chứng kiến đầy đủ;

• Không ghi nhận tình trạng sức khỏe;

đã bị Tòa án tuyên vô hiệu do không chứng minh được ý chí tự nguyện.

5. Cách thức chứng kiến khi công chứng tại bệnh viện đúng pháp luật

5.1. Trực tiếp gặp và trao đổi với người ký

Công chứng viên cần:

• Trao đổi trực tiếp với người ký;

• Hạn chế sự chi phối của người thân;

• Đặt câu hỏi để đánh giá nhận thức.

5.2. Ghi nhận đầy đủ trong lời chứng

Lời chứng nên thể hiện:

• Địa điểm ký kết là bệnh viện;

• Tình trạng tỉnh táo, minh mẫn của người ký;

• Việc công chứng viên đã trực tiếp chứng kiến ký/điểm chỉ.

Đây là căn cứ quan trọng nếu văn bản bị xem xét tại Tòa án.

>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng hỗ trợ người dân hoàn thiện thủ tục pháp lý nhanh chóng

6. Ví dụ thực tế về chứng kiến khi công chứng tại bệnh viện

6.1. Ví dụ minh họa về chứng kiến khi công chứng tại bệnh viện

Ông D đang điều trị tại bệnh viện, yêu cầu công chứng hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất. Công chứng viên:

• Trực tiếp đến bệnh viện;

• Trao đổi riêng với ông D;

• Chứng kiến việc ký hợp đồng;

• Ghi nhận rõ tình trạng tỉnh táo trong lời chứng.

Sau này phát sinh tranh chấp, Tòa án xác định:

• Trình tự công chứng đúng luật;

• Chứng kiến khi công chứng tại bệnh viện được thực hiện đầy đủ;

• Hợp đồng có hiệu lực pháp lý.

6.2. Trường hợp rủi ro

Ngược lại, nếu công chứng viên chỉ nhận hồ sơ từ người nhà, không trực tiếp chứng kiến ký kết, thì văn bản có nguy cơ cao bị tuyên vô hiệu.

>>> Xem thêm: Hợp đồng thuê nhà có cần công chứng không? Nếu có  thì công chứng ở đâu?

Kết luận:

Có thể khẳng định rằng:

• Chứng kiến khi công chứng tại bệnh viện là yêu cầu gần như bắt buộc đối với công chứng hợp đồng, giao dịch;

• Việc không trực tiếp chứng kiến chỉ có thể chấp nhận trong phạm vi rất hẹp;

• Sự có mặt và ghi nhận đầy đủ của công chứng viên là yếu tố bảo vệ giá trị pháp lý của văn bản.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Công chứng giấy ủy quyền mua bán tài sản bao gồm những giấy tờ gì?

>>> Dịch vụ dịch thuật lấy ngay sau 15 phút

>>> Thủ tục công chứng mua bán xe thông dụng năm 2025

>>> Những căn cứ pháp lý để công chứng viên chấp nhận yêu cầu công chứng tại chỗ

>>> Công chứng sai địa bàn: Văn bản có bị hủy không?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com