Sau khi ly hôn, vấn đề nuôi con và quyền thăm con sau ly hôn luôn là chủ đề nhạy cảm, thường gây nhiều tranh cãi giữa các bên. Pháp luật Việt Nam bảo đảm quyền của cha hoặc mẹ không trực tiếp nuôi con vẫn được thăm nom, chăm sóc và giáo dục con. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nhất định, quyền này có thể bị hạn chế hoặc tạm dừng nếu việc thăm nom ảnh hưởng xấu đến quyền lợi của con. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết các quy định pháp luật mới nhất về quyền thăm con sau ly hôn, căn cứ theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 và các văn bản hướng dẫn mới được cập nhật năm 2024–2025.
1. Căn cứ pháp lý quy định về quyền thăm con sau ly hôn
Quyền thăm con sau ly hôn được quy định rõ tại các điều khoản sau:
Điều 82 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.
Điều 83 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Cha, mẹ trực tiếp nuôi con và người thân khác phải tạo điều kiện để người không trực tiếp nuôi được thăm con.
Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Trong trường hợp việc thăm con gây ảnh hưởng xấu đến con, Tòa án có quyền hạn chế quyền thăm nom của cha hoặc mẹ.
Nghị quyết 02/2023/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao hướng dẫn chi tiết về thủ tục thay đổi người nuôi con, mức cấp dưỡng và quyền thăm nom con.
Như vậy, về nguyên tắc, pháp luật luôn bảo vệ quyền gắn bó giữa cha mẹ và con cái, trừ khi việc thực hiện quyền này xâm phạm lợi ích hợp pháp của trẻ.
2. Quy định về quyền và nghĩa vụ thăm con sau ly hôn
Sau ly hôn, cha hoặc mẹ không trực tiếp nuôi con vẫn có quyền và nghĩa vụ thăm nom con thường xuyên. Quyền này bao gồm:
Được đến gặp, chăm sóc, trò chuyện và hướng dẫn con học tập, rèn luyện đạo đức.
Được liên hệ qua điện thoại, internet hoặc các hình thức khác phù hợp để giữ mối quan hệ tình cảm.
Có thể đề nghị người trực tiếp nuôi con tạo điều kiện cho việc gặp gỡ, thăm nom tại nơi ở của con hoặc nơi khác thuận tiện.
Ngược lại, người trực tiếp nuôi con không được cản trở, gây khó khăn hoặc ngăn cấm việc thăm con của bên kia, trừ trường hợp có quyết định hạn chế từ Tòa án.
Ví dụ thực tế: Anh A và chị B ly hôn, chị B được quyền nuôi con. Anh A định kỳ đến trường thăm con và đưa con đi chơi mỗi cuối tuần. Tuy nhiên, sau một thời gian, chị B cấm anh A gặp con với lý do “sợ ảnh hưởng tâm lý”. Anh A có thể làm đơn yêu cầu Tòa án buộc chị B chấm dứt hành vi cản trở quyền thăm con theo quy định tại khoản 3 Điều 82 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014.
>>> Xem thêm: Những lỗi thường gặp khi tự làm sổ đỏ và giải pháp từ Dịch vụ làm sổ hồng chuyên nghiệp
3. Các trường hợp bị hạn chế quyền thăm con sau ly hôn
Theo Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, việc hạn chế quyền thăm con sau ly hôn chỉ được áp dụng khi người không trực tiếp nuôi con lạm dụng quyền thăm nom để gây ảnh hưởng xấu đến con hoặc người trực tiếp nuôi con.
Các trường hợp điển hình bao gồm:
3.1. Người thăm nom có hành vi bạo lực, đe dọa hoặc xúc phạm con
Nếu cha hoặc mẹ có hành vi đánh đập, xâm hại tinh thần hoặc thể chất của con trong quá trình thăm nom, Tòa án có thể ra quyết định hạn chế hoặc đình chỉ quyền thăm con. Ví dụ: Anh C thường xuyên say rượu khi đến thăm con, có hành vi la mắng và đánh con. Sau khi được chứng minh bằng biên bản của công an phường, Tòa án ra quyết định hạn chế quyền thăm con trong 6 tháng để bảo đảm an toàn cho trẻ.
3.2. Người thăm nom có hành vi xúi giục, lôi kéo con chống lại người trực tiếp nuôi
Trường hợp cha hoặc mẹ lợi dụng quyền thăm nom để kích động, nói xấu, gây chia rẽ tình cảm giữa con với người nuôi dưỡng, Tòa án có thể can thiệp. Ví dụ: Chị D thường xuyên nói xấu chồng cũ trước mặt con khi đến thăm. Sau nhiều lần con có biểu hiện sợ hãi và xa lánh cha, Tòa án đã ra quyết định hạn chế quyền thăm nom 3 tháng để ổn định tâm lý của trẻ.
3.3. Người thăm nom không tuân thủ thỏa thuận về thời gian, địa điểm thăm con
Nếu cha hoặc mẹ cố tình đến thăm không đúng thời điểm, gây ảnh hưởng học tập hoặc sinh hoạt của con, người nuôi con có quyền đề nghị Tòa án xem xét hạn chế.
3.4. Người thăm nom có hành vi gây rối, quấy nhiễu hoặc xâm phạm đời sống riêng tư của người nuôi con
Theo hướng dẫn tại Nghị quyết 02/2023/NQ-HĐTP, hành vi theo dõi, làm phiền hoặc đe dọa người nuôi con có thể bị coi là căn cứ để hạn chế quyền thăm nom.
4. Thủ tục yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm con sau ly hôn
Thủ tục này được quy định tại Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 và hướng dẫn bởi Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
Các bước thực hiện:
Bước 1: Người trực tiếp nuôi con hoặc người giám hộ làm đơn yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm con, nêu rõ lý do và cung cấp bằng chứng.
Bước 2: Tòa án thụ lý và xác minh thực tế, có thể lấy lời khai của trẻ nếu đủ 7 tuổi trở lên.
Bước 3: Tòa án ra quyết định hạn chế, tạm dừng hoặc chấm dứt quyền thăm nom trong thời hạn nhất định (thường từ 3–12 tháng).
Bước 4: Sau thời gian hạn chế, nếu người bị hạn chế chứng minh được đã khắc phục hành vi vi phạm, có thể làm đơn yêu cầu khôi phục quyền thăm con.
Ví dụ minh họa: Anh E có tiền sử nghiện rượu, từng bị công an xử phạt vì hành hung con. Chị F (vợ cũ) nộp đơn kèm hồ sơ y tế, biên bản công an và lời khai nhân chứng. Tòa án quận G ra quyết định hạn chế quyền thăm con của anh E trong 12 tháng. Sau thời gian cai nghiện thành công, anh E có thể yêu cầu Tòa xem xét khôi phục quyền này.
Ví dụ thực tế: Sau khi ly hôn, anh K được quyền thăm con mỗi cuối tuần. Tuy nhiên, vợ cũ của anh chuyển nhà đi nơi khác mà không thông báo. Anh K đã gửi đơn yêu cầu Tòa án buộc bên kia cung cấp địa chỉ mới để bảo đảm quyền thăm con theo Điều 83 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014.
Kết luận
Quyền thăm con sau ly hôn là quyền nhân thân quan trọng, được pháp luật bảo vệ nhằm duy trì sợi dây tình cảm giữa cha mẹ và con cái. Tuy nhiên, quyền này không phải tuyệt đối mà có thể bị hạn chế khi việc thực hiện gây tổn hại đến quyền và lợi ích của con. Vì vậy, cha mẹ sau ly hôn cần thực hiện đúng quy định của pháp luật, tôn trọng lợi ích của trẻ, tránh xung đột hoặc lợi dụng việc thăm con để gây ảnh hưởng tiêu cực. Trong trường hợp bị cản trở hoặc có tranh chấp, các bên có thể yêu cầu Tòa án giải quyết để bảo đảm quyền thăm con được thực hiện công bằng, đúng quy định và nhân văn.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
