Chấm dứt hợp đồng ủy quyền trước thời hạn có hậu quả gì?

Hợp đồng ủy quyền là một trong những loại hợp đồng dân sự phổ biến, được sử dụng trong nhiều tình huống như mua bán nhà đất, sang tên xe, thực hiện các thủ tục hành chính hoặc quản lý tài sản khi chủ sở hữu không thể tự thực hiện. Trong quá trình thực hiện, vì nhiều lý do khách quan hoặc chủ quan, một bên có thể muốn chấm dứt hợp đồng ủy quyền trước thời hạn. Việc chấm dứt sớm này không chỉ ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ của các bên mà còn tiềm ẩn rủi ro pháp lý nếu không tuân thủ đúng quy định. Dưới đây là phân tích chi tiết về căn cứ, thủ tục và hậu quả pháp lý của việc chấm dứt hợp đồng ủy quyền trước thời hạn.

>>> Xem thêm: Văn phòng công chứng nào hỗ trợ công chứng giấy tờ cho người nước ngoài? Giải đáp các câu hỏi thường gặp

1. Khi nào các bên có thể chấm dứt hợp đồng ủy quyền trước thời hạn?

Theo Điều 569 Bộ luật Dân sự 2015, chấm dứt hợp đồng ủy quyền có thể xảy ra khi:

Hết thời hạn hợp đồng hoặc công việc đã hoàn thành.
Một trong hai bên đơn phương chấm dứt hợp đồng theo quyền được luật cho phép.
Một trong hai bên chết, mất năng lực hành vi dân sự (với cá nhân) hoặc pháp nhân chấm dứt tồn tại (với tổ chức).
Các trường hợp khác theo thỏa thuận hoặc pháp luật quy định.

Ví dụ:

Ông A ủy quyền cho bà B bán căn nhà trong 6 tháng. Sau 2 tháng, ông A đổi ý và muốn tự bán nhà. Ông A có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng ủy quyền, nhưng cần thông báo cho bà B và bồi thường chi phí mà bà B đã bỏ ra nếu có thỏa thuận.

>>> Xem thêm: Bán đất nhanh hơn nhờ dịch vụ sang tên sổ đỏ chuyên nghiệp

2. Quyền và nghĩa vụ khi đơn phương chấm dứt hợp đồng ủy quyền

Cả bên ủy quyền và bên được ủy quyền đều có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng ủy quyền trước thời hạn, nhưng phải tuân thủ các điều kiện:

2.1. Đối với bên ủy quyền

Có quyền chấm dứt hợp đồng bất cứ lúc nào nếu muốn lấy lại quyền tự thực hiện công việc.
Nghĩa vụ:
- Thông báo cho bên được ủy quyền trong thời gian hợp lý.
- Thanh toán thù lao và chi phí hợp lý mà bên được ủy quyền đã bỏ ra.
- Bồi thường thiệt hại nếu việc chấm dứt gây tổn thất cho bên được ủy quyền.

Xem thêm: Nộp thuế sang tên sổ đỏ ở đâu và quy trình chi tiết

2.2. Đối với bên được ủy quyền

Có quyền chấm dứt hợp đồng nếu có lý do chính đáng, chẳng hạn: sức khỏe không đảm bảo, công việc không thể thực hiện hoặc phát hiện rủi ro pháp lý.
Nghĩa vụ:
- Thông báo kịp thời cho bên ủy quyền.
- Hoàn trả giấy tờ, tài sản và báo cáo kết quả công việc đã thực hiện.
- Bồi thường nếu tự ý chấm dứt gây thiệt hại mà không có lý do chính đáng.

3. Hậu quả pháp lý

Việc chấm dứt hợp đồng ủy quyền sớm kéo theo nhiều hậu quả pháp lý mà các bên cần lưu ý:

Mất hiệu lực đại diện
- Bên được ủy quyền không còn quyền nhân danh bên ủy quyền để thực hiện công việc.
- Các giao dịch phát sinh sau thời điểm chấm dứt mà không được bên ủy quyền đồng ý sẽ vô hiệu.
Trách nhiệm hoàn trả và báo cáo
- Bên được ủy quyền phải hoàn trả giấy tờ, tài sản và báo cáo tiến độ công việc.
- Nếu gây thất thoát tài sản hoặc chậm bàn giao hồ sơ, có thể bị yêu cầu bồi thường.
Phát sinh nghĩa vụ bồi thường
- Bên đơn phương chấm dứt hợp đồng phải bồi thường nếu gây thiệt hại.
- Trường hợp hợp đồng có thù lao, vẫn phải thanh toán phần công việc đã thực hiện.
Ảnh hưởng đến bên thứ ba
- Nếu bên thứ ba chưa được thông báo về việc chấm dứt, giao dịch có thể bị vô hiệu và phát sinh tranh chấp.

>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng trọn gói, đảm bảo đúng quy định pháp luật

4. Cách chấm dứt hợp đồng ủy quyền an toàn và hợp pháp

Để hạn chế rủi ro pháp lý, khi muốn chấm dứt hợp đồng ủy quyền, bạn nên:

Lập thông báo chấm dứt bằng văn bản, ghi rõ lý do và thời điểm chấm dứt.
Gửi thông báo cho bên còn lại và bên thứ ba liên quan (nếu công việc đang thực hiện liên quan đến giao dịch).
Lập biên bản bàn giao tài sản, giấy tờ và hồ sơ công việc, có chữ ký xác nhận của các bên.
Công chứng hoặc chứng thực thông báo chấm dứt nếu hợp đồng ủy quyền ban đầu được công chứng, để đảm bảo giá trị pháp lý.
Thỏa thuận dứt điểm về chi phí và bồi thường để tránh tranh chấp kéo dài.

Xem thêm: Giải quyết tranh chấp phát sinh từ văn bản thỏa thuận tài sản riêng: Hòa giải hay tòa án?

Xem thêm:

>>> Di chúc hợp pháp 2025: Điều kiện, thủ tục và mẫu chuẩn

>>> Thời hạn hợp đồng ủy quyền: Bao lâu là hợp lý?

Kết luận

Việc chấm dứt hợp đồng ủy quyền trước thời hạn là quyền của các bên nhưng cần thực hiện theo đúng quy định pháp luật để tránh rủi ro. Các bên nên:

Ghi rõ điều kiện và quyền chấm dứt hợp đồng ngay từ khi ký kết.
Thông báo và bàn giao rõ ràng khi muốn chấm dứt.
Lưu giữ đầy đủ văn bản làm chứng cứ nếu có tranh chấp phát sinh.

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.