Khi nào nên công chứng hợp đồng lao động? Lợi ích bạn chưa biết
Hợp đồng lao động là văn bản pháp lý quan trọng xác lập mối quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động. Mặc dù pháp luật hiện hành không bắt buộc phải công chứng hợp đồng lao động trong mọi trường hợp, việc này lại mang đến nhiều lợi ích đáng kể, giúp bảo vệ quyền lợi của cả hai bên một cách vững chắc hơn. Vậy, khi nào bạn nên cân nhắc công chứng hợp đồng lao động, và những lợi ích đó là gì? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết, dựa trên các căn cứ pháp lý và ví dụ minh họa thực tế.
>>> Xem thêm: Làm sao để chọn văn phòng công chứng uy tín và dịch vụ tốt nhất? Đây là câu trả lời!
1. Cơ sở pháp lý về công chứng hợp đồng lao động và quy định chung
Theo Bộ luật Lao động 2019, hợp đồng lao động phải được giao kết bằng văn bản. Trong một số trường hợp đặc biệt, hợp đồng lao động bằng lời nói vẫn có giá trị (ví dụ: hợp đồng lao động có thời hạn dưới 01 tháng, trừ các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 18 và điểm a khoản 1 Điều 135 của Bộ luật này). Tuy nhiên, Bộ luật Lao động 2019 và các văn bản hướng dẫn thi hành không quy định bắt buộc hợp đồng lao động phải được công chứng hoặc chứng thực.
Điều này khác với các giao dịch về bất động sản, thừa kế, nơi mà việc công chứng là điều kiện có hiệu lực của hợp đồng. Đối với hợp đồng lao động, việc công chứng là một lựa chọn tự nguyện của các bên.
>>> Xem thêm: Nhiều người không biết rằng một sốphòng công chứng có dịch vụ cực nhanh – bạn có đang bỏ lỡ?
Mặc dù không bắt buộc, nhưng Luật Công chứng 2014 có quy định về việc công chứng các hợp đồng, giao dịch không thuộc đối tượng bắt buộc công chứng, chứng thực theo quy định của pháp luật. Điều này có nghĩa là, nếu các bên có nhu cầu và thỏa thuận, họ hoàn toàn có quyền yêu cầu công chứng hợp đồng lao động.
2. Các trường hợp nên công chứng hợp đồng lao động và lợi ích mang lại
2.1. Các trường hợp nên công chứng hợp đồng lao động
Hợp đồng lao động có giá trị lớn hoặc tính chất phức tạp: Ví dụ, hợp đồng với các vị trí quản lý cấp cao, chuyên gia nước ngoài, hoặc các thỏa thuận về lương thưởng, phúc lợi đặc biệt, bảo mật thông tin, quyền sở hữu trí tuệ, hoặc các điều khoản phạt vi phạm nghiêm trọng.
Hợp đồng có yếu tố nước ngoài: Khi người lao động hoặc người sử dụng lao động là cá nhân/tổ chức nước ngoài, việc công chứng có thể giúp tăng cường tính pháp lý của hợp đồng trên phạm vi quốc tế, đặc biệt khi cần giải quyết tranh chấp tại nước ngoài.
Để phòng ngừa tranh chấp: Nếu một trong các bên có lo ngại về việc đối tác không tuân thủ cam kết hoặc có thể chối bỏ thỏa thuận. Công chứng hợp đồng sẽ là bằng chứng vững chắc về nội dung đã được ký kết.
Khi các bên muốn đảm bảo tính xác thực tuyệt đối của chữ ký và nội dung: Đặc biệt trong những trường hợp mà việc giả mạo chữ ký hoặc thay đổi nội dung có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Tăng cường giá trị pháp lý và tính chứng cứ: Hợp đồng đã công chứng có giá trị chứng cứ cao. Khi xảy ra tranh chấp, các nội dung trong hợp đồng đã được công chứng viên xác nhận tính xác thực sẽ không cần phải chứng minh lại trước Tòa án, giúp rút ngắn thời gian và giảm bớt gánh nặng chứng minh. Điều này được đảm bảo theo Điều 5 Luật Công chứng 2014.
Đảm bảo tính xác thực của chữ ký và ý chí các bên: Công chứng viên sẽ xác minh danh tính, năng lực hành vi dân sự của các bên và đảm bảo rằng việc ký kết hợp đồng là hoàn toàn tự nguyện, không bị ép buộc, lừa dối. Điều này giúp loại bỏ nguy cơ về việc giả mạo chữ ký hoặc tuyên bố hợp đồng vô hiệu do ý chí không tự nguyện.
Phòng ngừa tranh chấp hiệu quả: Sự có mặt của công chứng viên và con dấu xác nhận của Nhà nước tạo ra sự tin cậy cao hơn. Điều này khiến các bên có xu hướng tuân thủ nghiêm túc hơn các điều khoản đã cam kết, hạn chế khả năng phát sinh mâu thuẫn.
Bảo vệ quyền lợi trong trường hợp đối tác vi phạm: Nếu một bên vi phạm hợp đồng, bên kia có thể sử dụng hợp đồng đã công chứng làm cơ sở vững chắc để yêu cầu bồi thường thiệt hại hoặc thực hiện các biện pháp pháp lý khác, giúp quá trình đòi hỏi quyền lợi diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Giấy tờ tùy thân của người lao động (CMND/CCCD/Hộ chiếu).
Giấy tờ tùy thân của người đại diện theo pháp luật của người sử dụng lao động (CMND/CCCD/Hộ chiếu) và Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp/Quyết định thành lập (đối với người sử dụng lao động là tổ chức).
Các giấy tờ khác mà công chứng viên yêu cầu (nếu có).
Bước 2: Nộp hồ sơ và yêu cầu công chứng
Bước 3: Kiểm tra và thẩm định: Công chứng viên sẽ kiểm tra tính pháp lý của hồ sơ, xác minh danh tính và năng lực hành vi của các bên, cũng như đảm bảo nội dung hợp đồng không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
Bước 4: Ký kết và công chứng: Công chứng viên đọc lại hợp đồng, các bên ký trước mặt công chứng viên. Công chứng viên thực hiện ký, đóng dấu và ghi sổ công chứng.
Bước 5: Nhận kết quả: Các bên nhận bản chính hợp đồng công chứng và các bản sao (nếu có nhu cầu).
Ví dụ minh họa thực tế:
Anh Minh là một chuyên gia công nghệ thông tin người Việt, được một công ty công nghệ đa quốc gia tại Việt Nam mời về làm Giám đốc Công nghệ (CTO) với mức lương rất cao và các điều khoản phức tạp về bảo mật thông tin, chống cạnh tranh sau khi nghỉ việc.
Để đảm bảo quyền lợi và sự ràng buộc rõ ràng, cả anh Minh và đại diện công ty đều thống nhất công chứng hợp đồng lao động. Khi có tranh chấp phát sinh (ví dụ: công ty chậm trả lương hoặc anh Minh vi phạm điều khoản bảo mật), hợp đồng lao động đã công chứng sẽ là bằng chứng cực kỳ vững chắc, giúp quá trình giải quyết tại tòa án hoặc trọng tài lao động diễn ra nhanh chóng, hiệu quả hơn, không cần phải mất thời gian xác minh lại tính xác thực của hợp đồng.
>>> Xem thêm: Làm thế nào để công chứng giấy tờ không còn là nỗi lo? Xem ngay hướng dẫn chi tiết!
4. Kết luận
Mặc dù không phải là yêu cầu bắt buộc, việc công chứng hợp đồng lao động mang lại những lợi ích đáng kể trong việc tăng cường giá trị pháp lý, đảm bảo tính xác thực và phòng ngừa tranh chấp. Trong những trường hợp hợp đồng có giá trị lớn, tính chất phức tạp hoặc có yếu tố nước ngoài, việc công chứng là một lựa chọn thông minh để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cả người lao động và người sử dụng lao động. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng và tham vấn ý kiến chuyên gia pháp lý khi cần thiết để đưa ra quyết định phù hợp nhất cho hợp đồng lao động của bạn.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
