Hình thức cho vay tiền góp mỗi ngày (hay còn gọi là “vay nóng trả góp ngày”) phổ biến trong cộng đồng kinh doanh nhỏ, tiểu thương, hoặc người lao động có nhu cầu tiền mặt gấp. Tuy nhiên, liệu hình thức cho vay này có được pháp luật Việt Nam công nhận, hay đang tiềm ẩn rủi ro pháp lý nghiêm trọng cho cả người vay lẫn người cho vay? Bài viết này sẽ phân tích cụ thể tính hợp pháp của “cho vay tiền góp”, căn cứ pháp lý liên quan và hướng xử lý đúng luật.
“Bộ luật Dân sự 2015”: Điều 463 đến Điều 471 – về hợp đồng vay tài sản
“Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017”: Điều 201 – về tội cho vay lãi nặng
“Luật Các tổ chức tín dụng 2010, sửa đổi 2017” – quy định về tổ chức được phép cho vay
“Thông tư 39/2016/TT-NHNN” – hướng dẫn hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng
Cho vay tiền góp là gì?
“Cho vay tiền góp” là hình thức cho vay ngắn hạn, theo đó:
Người vay nhận một khoản tiền và phải trả góp mỗi ngày (hoặc định kỳ) cả gốc và lãi, trong một khoảng thời gian ngắn (thường từ 15 đến 90 ngày).
Hình thức này thường xuất hiện dưới dạng:
Vay 10 triệu, trả góp 250 nghìn/ngày trong 50 ngày (tổng trả 12.5 triệu)
Lãi suất thường rất cao, lên đến 180% – 300%/năm, vượt xa trần lãi suất hợp pháp
Pháp luật có công nhận “cho vay tiền góp” không?
1. Về bản chất pháp lý
Theo “Điều 463 Bộ luật Dân sự 2015”:
“Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay, khi đến hạn, bên vay phải hoàn trả tài sản và lãi (nếu có) theo thỏa thuận.”
→ Như vậy, cho vay góp không bị cấm, nếu được thể hiện bằng hợp đồng rõ ràng và lãi suất trong phạm vi cho phép.
2. Về lãi suất
“Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015” quy định:
“Lãi suất do các bên thỏa thuận nhưng không vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có quy định.”
Nếu vượt mức này, phần vượt quá sẽ bị tuyên vô hiệu. Nếu cho vay với lãi suất trên 100%/năm và thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng trở lên, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo “Điều 201 Bộ luật Hình sự 2015”:
“Người nào cho vay với lãi suất gấp 5 lần mức lãi suất cao nhất quy định của pháp luật, thu lợi bất chính từ 30 triệu đồng trở lên thì bị phạt tiền đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù đến 3 năm.”
Không có hợp đồng vay hợp pháp → khó khởi kiện nếu xảy ra tranh chấp
Bị tòa án tuyên vô hiệu hợp đồng vay hoặc chỉ công nhận phần gốc
Bị xử lý hình sự nếu thu lợi bất chính từ lãi suất vượt trần
Người vay có thể tố giác cho vay nặng lãi, dẫn đến hậu quả pháp lý nặng nề
📍 Ví dụ thực tế
Anh A cho chị B vay 20 triệu đồng, góp mỗi ngày 500.000 đồng trong 50 ngày (tổng trả 25 triệu đồng). Sau khi góp 30 ngày, chị B dừng trả. Anh A khởi kiện, nhưng tòa án chỉ công nhận khoản vay gốc là 20 triệu, bác toàn bộ phần lãi do vượt quá 20%/năm.
→ Tòa căn cứ vào “Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015” và tuyên hợp đồng chỉ có hiệu lực đối với phần gốc.
>>> Xem thêm: Những thủ tục bắt buộc phải quavăn phòng công chứng theo quy định mới nhất
Nên làm gì để tránh rủi ro khi cho vay tiền góp?
Lập hợp đồng vay rõ ràng, có công chứng nếu cần
Thỏa thuận lãi suất không vượt quá 20%/năm
Nếu cho vay thường xuyên, cần đăng ký hoạt động tài chính đúng quy định
Khi phát sinh tranh chấp, nên sử dụng trọng tài thương mại hoặc hòa giải trước khi kiện ra tòa
Kết luận
Cho vay tiền góp mỗi ngày có thể được công nhận nếu đáp ứng điều kiện pháp lý. Tuy nhiên, nếu lãi suất vượt trần, không có hợp đồng hợp lệ hoặc mang tính cưỡng bức, đây sẽ là giao dịch tiềm ẩn rủi ro cao cho cả hai bên.
Để tránh hậu quả pháp lý:
Luôn giữ mức lãi suất trong giới hạn hợp pháp
Công chứng hợp đồng để đảm bảo tính chứng cứ
Có giải pháp xử lý tranh chấp hợp pháp và hợp tình
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
