Giải quyết mâu thuẫn về cam kết tài sản riêng: Các bước cần thực hiện
Cam kết tài sản riêng là văn bản quan trọng giúp xác định quyền sở hữu tài sản của vợ hoặc chồng trong thời kỳ hôn nhân. Tuy nhiên, nếu không được lập và công chứng đúng quy định, văn bản này rất dễ trở thành nguồn mâu thuẫn, đặc biệt khi ly hôn hoặc giải quyết nghĩa vụ tài chính. Khi phát sinh tranh chấp cam kết tài sản riêng, các bên cần thực hiện đúng trình tự pháp lý để bảo vệ quyền lợi và hạn chế thiệt hại. Bài viết dưới đây hướng dẫn bạn cách nhận diện nguyên nhân tranh chấp, các bước xử lý và ví dụ minh họa thực tế.
Theo Điều 47 Luật hôn nhân và gia đình 2014, vợ chồng có thể xác lập chế độ tài sản riêng thông qua văn bản cam kết trước hoặc trong thời kỳ hôn nhân. Văn bản này cần được lập bằng văn bản và có công chứng để đảm bảo giá trị pháp lý.
Cam kết tài sản riêng thường đề cập đến: tài sản được sở hữu trước hôn nhân, tài sản được tặng cho riêng, hoặc tài sản có nguồn gốc hình thành rõ ràng từ nguồn vốn cá nhân.
2. Khi nào xảy ra tranh chấp cam kết tài sản riêng?
Tranh chấp cam kết tài sản riêng thường xuất hiện trong các tình huống sau:
– Văn bản cam kết chỉ viết tay, không công chứng – Một bên phủ nhận nội dung hoặc cho rằng bị ép buộc khi ký – Tài sản ghi trong cam kết nhưng thực tế đã sử dụng chung hoặc cho bên thứ ba vay thế chấp – Cam kết bị lập giả tạo để tẩu tán tài sản trước ly hôn hoặc nghĩa vụ nợ – Có sự nghi ngờ về tính hợp pháp hoặc minh bạch của nguồn gốc tài sản
Luật hôn nhân và gia đình 2014 – Điều 47: Xác lập chế độ tài sản riêng – Điều 50: Trường hợp văn bản thỏa thuận tài sản bị vô hiệu
Bộ luật dân sự 2015 – Điều 117: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự – Điều 123: Giao dịch vi phạm điều cấm của pháp luật – Điều 124: Giao dịch giả tạo – Điều 131: Hậu quả pháp lý của giao dịch dân sự vô hiệu
Bộ luật tố tụng dân sự 2015 – Điều 203: Thời hiệu khởi kiện là 3 năm từ thời điểm phát hiện quyền lợi bị xâm phạm
4. Các bước giải quyết tranh chấp cam kết tài sản riêng
– Văn bản có công chứng hay không – Thời điểm lập có đúng quy định không – Các bên có năng lực hành vi dân sự và tự nguyện ký kết không – Nội dung có minh bạch, không trái pháp luật không
Nếu văn bản không đạt một trong các điều kiện trên, có thể yêu cầu tòa án tuyên vô hiệu.
4.2 Thương lượng, hòa giải tranh chấp cam kết tài sản riêng
Trường hợp các bên còn giữ được quan hệ hợp tác, nên thực hiện hòa giải. Có thể nhờ luật sư, hòa giải viên hoặc chính quyền địa phương làm trung gian. Kết quả hòa giải nếu thành công cần được lập thành văn bản, có chữ ký xác nhận.
4.3 Khởi kiện ra tòa án
Nếu không thể hòa giải, bên tranh chấp có quyền gửi đơn khởi kiện đến TAND cấp huyện nơi bị đơn cư trú. Nội dung khởi kiện có thể bao gồm:
– Yêu cầu công nhận hoặc bác bỏ hiệu lực cam kết – Yêu cầu chia lại tài sản do cam kết không hợp lệ – Yêu cầu xác minh tài sản là riêng hay chung
4.4 Thu thập chứng cứ tranh chấp cam kết tài sản riêng
– Bản gốc văn bản cam kết (nếu có) – Chứng minh nhân dân, đăng ký kết hôn – Giấy tờ về nguồn gốc tài sản, giao dịch phát sinh liên quan – Ghi âm, email, tin nhắn làm chứng cứ thể hiện sự đồng thuận hoặc ép buộc
Tòa án sẽ tiến hành hòa giải bắt buộc trước khi đưa vụ việc ra xét xử.
>>> Xem thêm: Công chứng tại nhà có hợp pháp không và cần điều kiện gì để thực hiện?
5. Ví dụ minh họa thực tế tranh chấp cam kết tài sản riêng
Chị N và anh T kết hôn năm 2015. Năm 2016, chị N được cha mẹ cho một căn nhà, và hai bên lập cam kết tài sản riêng có công chứng. Tuy nhiên, trong thời gian sống chung, cả hai cùng góp tiền sửa nhà và cho thuê tạo thu nhập. Năm 2023, khi ly hôn, anh T yêu cầu chia nhà vì cho rằng đã sử dụng làm tài sản chung. Tuy nhiên, tòa án vẫn xác nhận nhà thuộc sở hữu riêng của chị N, vì văn bản hợp lệ và không có thỏa thuận nào khác thay thế.
Ngược lại, vợ chồng ông H – bà K lập giấy tay ghi nhận ô tô là của ông H, nhưng khi ly hôn bà K không thừa nhận. Do giấy tay không công chứng, không có nhân chứng, tòa tuyên văn bản vô hiệu, xác định ô tô là tài sản chung và chia đôi.
6. Lưu ý phòng ngừa tranh chấp cam kết tài sản riêng
– Luôn công chứng văn bản cam kết tài sản riêng – Ghi rõ nguồn gốc tài sản, thời điểm xác lập và nội dung phân chia cụ thể – Tránh lập văn bản sau khi có dấu hiệu mâu thuẫn hoặc phát sinh nợ – Nên nhờ luật sư tư vấn trước khi ký để đảm bảo tính pháp lý – Bảo quản kỹ bản gốc hoặc lưu tại tổ chức công chứng
>>> Xem thêm: Dịch vụ công chứng tại nhà có được thực hiện bởi văn phòng công chứng không?
Kết luận
Tranh chấp cam kết tài sản riêng có thể gây tổn thất nghiêm trọng về tài chính và tâm lý nếu không được xử lý đúng cách. Thay vì chỉ dựa vào giấy tờ viết tay hoặc lời nói, các bên nên lập văn bản đúng hình thức, có công chứng và đầy đủ chứng cứ. Khi phát sinh tranh chấp, nên cân nhắc hòa giải trước, nếu không thành công thì khởi kiện tòa án là con đường cuối cùng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
Nếu bạn cần hỗ trợ lập, xác minh hoặc giải quyết tranh chấp liên quan đến tài sản riêng, hãy liên hệ Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ qua số 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để được tư vấn chính xác, tận tâm và kịp thời.
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
