Trong thực tế, nhiều trường hợp người để lại di sản có được tài sản từ hoạt động tặng cho trước khi qua đời, khiến việc xác định quyền sở hữu và thủ tục thừa kế trở nên phức tạp. Khi tiến hành nhận di sản, người thừa kế cần chứng minh rõ tính hợp pháp của tài sản hiến tặng để được công chứng văn bản khai nhận hoặc phân chia di sản. Việc công chứng không chỉ bảo đảm giá trị pháp lý mà còn giúp phòng tránh tranh chấp về sau, đặc biệt trong bối cảnh nguồn gốc tài sản có yếu tố tặng cho cá nhân hoặc hộ gia đình. Bài viết dưới đây hướng dẫn chi tiết điều kiện, hồ sơ và quy trình công chứng di sản có nguồn gốc hiến tặng theo pháp luật hiện hành.

>>> Xem thêm: Quy trình làm việc tại văn phòng công chứng: Hướng dẫn từ A–Z

1. Cơ sở pháp lý về thừa kế tài sản có nguồn gốc hiến tặng

Các căn cứ pháp luật liên quan gồm:

• “Bộ luật Dân sự 2015” – quy định về tặng cho tài sản, quyền sở hữu và thừa kế.

• “Luật Công chứng 2014” (đến khi Luật Công chứng 2024 có hiệu lực) – quy định thủ tục công chứng văn bản khai nhận, phân chia di sản.

• Các quy định đất đai, tài sản tương ứng (nếu tài sản hiến tặng là nhà đất thì áp dụng “Luật Đất đai 2024”).

Theo “Điều 457 và Điều 459 Bộ luật Dân sự 2015”, giao dịch tặng cho tài sản phải được lập thành văn bản và công chứng/chứng thực trong những trường hợp pháp luật quy định. Đây là căn cứ quan trọng để chứng minh quyền sở hữu hợp pháp trước khi di sản được khai nhận.

>>> Xem thêm: Dịch vụ làm sổ đỏ cho nhà ở xã hội – có gì khác biệt?

2. Điều kiện để tài sản hiến tặng được xem là di sản hợp pháp

Một tài sản có nguồn gốc hiến tặng chỉ được coi là di sản hợp pháp khi đáp ứng các tiêu chí:

2.1. Việc hiến tặng phải hợp lệ

Người tặng cho và người được tặng cho phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, không bị ép buộc, lừa dối, và giao dịch phải được lập “bằng văn bản đúng quy định”.

2.2. Tài sản hiến tặng đã hoàn tất thủ tục chuyển quyền

Ví dụ:

• Nếu là đất: phải có “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất” đứng tên người được tặng cho.

• Nếu là ô tô: phải hoàn tất đăng ký sang tên tại cơ quan đăng ký xe.

• Nếu là tài sản khác: phải hoàn tất thủ tục chuyển giao theo luật chuyên ngành.

2.3. Tài sản thuộc sở hữu riêng của người để lại di sản

Nếu tài sản hiến tặng được tặng cho chung vợ chồng hoặc hộ gia đình, việc thừa kế cần xác định rõ phần sở hữu của người chết để tránh tranh chấp.

>>> Xem thêm: Chia sẻ kinh nghiệm công chứng mua bán nhà từ chuyên gia bất động sản

3. Hồ sơ công chứng di sản có nguồn gốc hiến tặng

Một bộ hồ sơ đầy đủ thường bao gồm:

3.1. Giấy tờ nhân thân

• CMND/CCCD, sổ hộ khẩu hoặc giấy xác nhận cư trú.

• Giấy chứng tử của người để lại di sản.

3.2. Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế

• Giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, trích lục hộ tịch.

3.3. Giấy tờ chứng minh nguồn gốc tài sản hiến tặng

• Hợp đồng tặng cho tài sản.

• Văn bản công chứng/chứng thực liên quan.

• Giấy chứng nhận quyền sở hữu đã được sang tên cho người để lại di sản.

3.4. Giấy tờ thỏa thuận hoặc từ chối nhận di sản (nếu có)

4. Quy trình công chứng nhận di sản có nguồn gốc hiến tặng

4.1. Bước 1 – Kiểm tra nguồn gốc tài sản hiến tặng

Công chứng viên sẽ kiểm tra tính hợp pháp của hợp đồng tặng cho và xác nhận rằng tài sản đã thuộc sở hữu của người chết trước thời điểm mở thừa kế.

4.2. Bước 2 – Niêm yết thông báo thừa kế

Theo “Điều 58 Luật Công chứng 2014”, niêm yết phải được thực hiện tại UBND cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản.

4.3. Bước 3 – Lập văn bản khai nhận/ phân chia di sản

Tùy vào việc có nhiều người thừa kế hay không, văn bản được lập theo một trong hai hình thức:

• “Văn bản khai nhận di sản”: khi chỉ có một người thừa kế.

• “Văn bản phân chia di sản”: khi có nhiều người cùng thừa kế.

4.4. Bước 4 – Ký và nhận bản công chứng

Sau khi ký văn bản, công chứng viên sẽ cấp bản chính cho người yêu cầu để thực hiện thủ tục đăng ký sang tên (nếu tài sản là bất động sản hoặc tài sản bắt buộc phải đăng ký).

5. Một số vướng mắc thường gặp khi thừa kế tài sản hiến tặng

5.1. Hợp đồng tặng cho không được công chứng

Một số trường hợp chỉ lập giấy tay, không đúng quy định, dẫn đến tài sản chưa chuyển quyền hợp lệ – công chứng di sản sẽ bị từ chối.

5.2. Tài sản hiến tặng thuộc sở hữu chung

Nếu tài sản được hiến tặng cho vợ chồng/hộ gia đình, khi người để lại di sản qua đời, phải xác định phần sở hữu cụ thể (thường là 1/2 đối với tài sản chung vợ chồng nếu không có thỏa thuận khác).

5.3. Tranh chấp về việc tặng cho trước khi mất

Trường hợp người thân cho rằng người tặng cho bị lừa dối, mất năng lực hành vi tại thời điểm ký hợp đồng, có thể phát sinh yêu cầu tuyên vô hiệu hợp đồng tặng cho.

6. Lời khuyên cho người thừa kế khi tài sản có nguồn gốc hiến tặng

• Luôn lưu giữ bản chính hợp đồng tặng cho và các giấy tờ chứng minh việc chuyển quyền hợp pháp.

• Trước khi công chứng, nên kiểm tra lại toàn bộ hồ sơ từ khâu tặng cho đến thời điểm mở thừa kế để tránh sai sót.

• Nếu tài sản có tính đặc thù (bất động sản, tài sản giá trị lớn, tài sản có tranh chấp), nên tham vấn luật sư hoặc công chứng viên để bảo đảm an toàn pháp lý.

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Bị ép ký đơn ly hôn: Cách bảo vệ quyền lợi

>>> Bảo mật thông tin trong công chứng vay tín chấp ngân hàng

>>> Công chứng uỷ quyền kinh doanh – vấn đề cần chú ý

>>> Văn phòng công chứng Hà Nội hỗ trợ công chứng hợp đồng chuyển nhượng cổ phần

>>> Công chứng mua bán xe hợp đồng mua bán xe điện, xe hybrid

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.

• Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
• Hotline: 0966.22.7979
• Email: ccnguyenhue165@gmail.com